اثر تلقیح با کود های بیولوژیک بر خصوصیات رشدی و عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی مرزه (Satureja hortensis L.)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم باغبانی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

2 موسسه تحقیقات مراتع و جنگلها، ایران

3 مؤسسـه تحقیقـات خـاک و آب، سـازمان تحقیقـات، آمـوزش و تـرویج کشاورزی، کرج، ایران

چکیده

بمنظور بررسی اثر باکتری‌های محرک رشد (PGPR) بر عملکرد اندام هوایی و عملکرد اسانس گیاه مرزه، آزمایشی در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در سال 1391 اجرا شد. تیمار های باکتری این آزمایش شامل سوسپانسیون باکتری های ازتوباکتر، آزوسپریلیوم، سودوموناس، تلفیق ازتوباکتر و آزوسپریلیوم، تلفیق ازتوباکتر و سودوموناس، تلفیق آزوسپریلیوم و سودوموناس و تلفیق هر سه باکتری و تیمار شاهد (عدم تلقیح باکتری) بود که به صورت تلقیح ریشه روی گیاهان مرزه اعمال شدند. نتایج نشان داد که اثر تلقیح باکتری های محرک رشد بر تمام صفات مورد اندازه-گیری شامل شاخص های رشدرویشی گیاه عملکرد و کیفیت اسانس معنی دار بود. بیشترین مقدار برای صفات ارتفاع بوته (67/45) و قطر کانوپی (53/40) سانتی متر، وزن خشک اندام هوایی (g/p 82/33)، عملکرد اندام هوایی (kg/ha 3758)، عملکرد برگ (kg/ha 451)، عملکرد گل آذین (kg/ha 1398)، درصد وزنی اسانس (23/2%)، بازده اسانس (43/2) و عملکرد اسانس (8/76) مربوط به تیمار ترکیبی هر سه باکتری و کمترین میزان برای این صفات در تیمار شاهد حاصل شد. بیشترین میزان گاما ترپینین (میلی گرم بر لیتر 53)، تیمول (میلی گرم بر لیتر 5/48) به ترتیب مربوط به تلقیح با باکتری ازتوباکتر- سودوموناس و باکتری ازتوباکتر می-باشد به طور کلی نتایج این آزمایش نشان داد بمنظور دستیابی به بیشترین عملکرد اندام هوایی و عملکرد اسانس می‌توان از تیمار ترکیبی هر سه باکتری استفاده نمود. تلقیح گیاهان مرزه با باکتری های محرک رشد از طریق افزایش رشد و توسعه ریشه و در نتیجه جذب بهتر آب و مواد غذایی از خاک می تواند سبب افزایش عملکرد و بهبود صفات کمی گیاه گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of biofertilizers on growth criteria, quantitative and qualitative yield of summer savory (Satureja hortensis L.)

نویسندگان [English]

  • Azizah Faraji-Mehmany 1
  • Behrooz Esmaielpour 1
  • Fatemeh Sefidkon 2
  • Bohlool Abbaszadeh 2
  • Kazem Khavazi 3
  • AliReza Ghanbari 1
1 Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agricultural Sciences, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran
2 Research Institute of Forests and Rangelands, Iran
3 Soil and Water Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
چکیده [English]

In order to investigate the effects of Plant Growth Promoting Rhizobacteria (PGPRs) inoculation on the growth, yield and quality of eesetial oils of Summer savory (Satureja hortensis L .) a pot experiment based on randomized complete block design with three replication were conducted in field of Research Institute of Forests and Rangelands at 2012. Bacterial treatments include suspension of three species of rhizobacteria namely Azotobacter, Azospirillum, Pseudomonas suspension in single and combination application of these bacteria include Azotobacter- Azospirillum, Azotobacter –Pseudomonas, Azospirillum-Pseudomonas, Azotobacter- Azosperillium-Pseudomonas and control (without inoculation of any bacteria), which applied as root inoculation on summer savory plants. Results revealed that inoculation of plants with plant growth promoting rhizobacteria had significant effect on all of assessed parameters such as vegetative growth criteria and essential oil yield and quality. The highest value for traits such as plant height (45.67 cm), canopy diameter (40.54 cm), dry weight of shoot( 33.82 g/p), aerial part yield(3578 kg/ha), leaf yield (451 kg/ha), inflorescence yield(1398 kg/ha), essential oil weight percentage(2.33 %) essential oil efficiency (2.43 %) and essential oil yield (76.8 %) were obtained by application of Azotobacter- Azosperillium-Pseudomonas combination and the lowest amount for all of mentioned traits were achieved in control treatment. The highest amount for α-terpinene( 53 mg/l) thymole (48.5 mg/l) were obtained by inoculation ith Azotobacter –Pseudomonas combination and Azotobacter respectively. Results of this experiment indicated that inoculation of summer savory plants with combination of three assessed plant growth promoting rhizobacteria leads to the highest indices for plant dry weight and essential oil yield. In general Inoculation of summer savory plants by plant growth promoting rhizobacteria enhancing root growth and development supplying favorable condition for plant growth with respect to supplying better condition for water and nutritional elements absorption from soils.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Azospirillum
  • Azotobacter
  • Plant growth promoting rhizobacteria
  • Pseudomonas and Summer savory
CAPTCHA Image