اثر سطوح مختلف حفاظت محیط زیست بر تنوع گونه‌های گیاهی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، کرمانشاه، ایران

2 گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

3 موسسه تحقیقاتی بین المللی CABI

چکیده

نظر به اهمیت حفاظت از تنوع زیستی و ارزیابی فعالیت‌های حفاظتی این مطالعه میدانی طی بهار و تابستان سال 1389 با هدف مقایسه تنوع گیاهی دو منطقه تحت سطوح مختلف حفاظت، شامل منطقه حفاظت‌شده قرخود با چرای فصلی و پارک ملی گلستان با حفاظت کامل در برابر چرا به انجام رسید. از هر منطقه چهار تکرار انتخاب و در هر تکرار یک ویتاکر پلات اصلاح شده با ابعاد 50×20 متر در نظر گرفته شد که مقیاس نمونه‌برداری 1، 10، 100 و 1000 مترمربع را پوشش می‌داد. نتایج به دست آمده نشان داد که میانگین غنای گونه‌ای بین مقیاس‌های مختلف مکانی در هر دو منطقه مورد مطالعه تفاوت معنی‌داری را نشان داد. علاوه بر این، روند تغییرات میانگین غنای گونه‌ای و درصد پوشش تاج گیاهی در مقیاس‌های مختلف نمونه‌برداری بین دو منطقه دارای تفاوت معنی‌دار بود، به طوری که سهم پارک ملی گلستان بیشتر بود. با این وجود، مقایسه شاخص‌های تنوع و یکنواختی شانون، سیمپسون، اسمیث- ویلسون و کامارگو تفاوت معنی‌داری را نشان نداد. به همین دلیل، برای بررسی دقیق‌تر و همچنین آگاهی از توزیع گونه‌ها از روش تجزیه و تحلیل SHE در سطح گونه و تیره‌های گیاهی استفاده شد. براساس نتایج به دست آمده توزیع گونه‌ها در هر دو منطقه از یک مدل لوگ نرمال تبعیت می‌کردند، علاوه بر این سهم مؤلفه غنای گونه‌ای در تنوع بیشتر از مؤلفه یکنواختی بود. همچنین توزیع تیره‌های گیاهی الگوی مدل‌های سری‌های لگاریتمی‌و لوگ نرمال را نشان می‌دادند و تنوع در سطح تیره به طور تقریباً یکسانی تحت تأثیر مؤلفه‌های غنای گونه‌ای و یکنواختی بود. در مجموع، می‌توان عنوان داشت که سطح حفاظت بیشتر در پاک ملی گلستان منجر به حفاظت بیشتر از تنوع گونه‌ای شده‌است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of different levels of environmental protection on plant species diversity

نویسندگان [English]

  • Alireza Bagheri 1
  • reza ghorbani 2
  • Mohammad Bannayan Aval 2
  • Urs Schaffner 3
1 Department of Plant production and Genetics, Razi University, Kermanshah, Iran
2 Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
3 CABI International Research Institute
چکیده [English]

Considering the importance of biodiversity conservation and protection assessment activities, the present filed study was conducted with aim to compare vegetation diversity of two areas with different levels of protection including Ghorkhod protected area with seasonal grazing and Golestan National Park without grazing, during spring and summer of 2011. Four replications were selected in each area and a modified Whittaker plot with four spatial sampling scales was fitted. Results showed that mean species richness had significant differences between two studied areas. In addition, mean species richness trend between different sampling scales at two study areas were significantly different. Moreover, plant canopy cover also showed significant differences between the two studied areas which it was higher in Golestan National Park. However, comparing the evenness and diversity indices of Shannon, Simpson, Smith-Wilson and Camargo were not different in two studied areas. For a more detailed review, as well as understanding of the distribution of species, SHE analysis method was used at species and family levels. Based on the results of distribution pattern in both areas, the study was followed by a lognormal model. The proportion of the component of the species richness was greater than component of the evenness. Distribution pattern of plant families followed by log series and lognormal models, also the proportion of the components of the species richness and evenness on the diversity in families were almost similar. In general it can be said that the more protection level of Golestan National park were lead to greater protection of species diversity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • National park
  • Protected area
  • Species richness
  • Utilizing intensity
CAPTCHA Image