تأثیر گونه‌های مختلف قارچ میکوریزا در تغییرات فیتو‌هورمونی سویا (Glycine max L.) با کاربرد انواع قارچ‌کش‌های نانو، بیولوژیک و شیمیایی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• سیده مریم سیفی ¹
• علی کاشانی ¹
• محمد رضا اردکانی ²
• فرهاد رجالی ³
• مهدیه تیماج‌چی
• مریم عباسیان

¹ دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، کرج، ایران

² مرکز تحقیقات کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

³ مؤسسـه تحقیقـات خـاک و آب، سـازمان تحقیقـات، آمـوزش و تـرویج کشاورزی، کرج، ایران

10.22067/jag.v3i2.13534

چکیده

به منظور بررسی واکنش قارچ‌های میکوریزا به انواع قارچ‌کش و تغییر تعادل هورمونی گیاه سویا (Glycine max L.)، آزمایشی در سال زراعی 88-1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار با دو عامل شامل انواع قارچ‌کش‌ها در چهار سطح: شیمیایی، نانوسیلور، بیولوژیک (Bacillus subtilis) و عدم مصرف، سه گونه قارچ میکوریزا شامل G. mosseae، G. etunicatum و G. intraradices و عدم مصرف به عنوان شاهد انجام گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، دو عامل قارچ‌کش وگونه‌های قارچ میکوریزا تأثیر معنی‌دار بر میزان هورمون‌های جیبرلین، اکسین و سیتوکنین و درصد کلونیزاسیون ریشه نشان دادند (01/0p≤). اثر متقابل قارچ‌کش و میکوریزا در تغییر هورمون‌ها نیز معنی‌دار (01/0p≤) بود. در تلقیح سویا با هر سه گونه‌ قارچ‌های میکوریزا اکسین، جیبرلین و سیتوکنین افزایش قابل توجهی نسبت به شاهد نشان دادند. درصدکلونیزاسیون نیز با تلقیح گونه G. intraradices نسبت به شاهد 33/35 درصد افزایش یافت. با کاربرد انواع قارچ‌کش‌ها سطح هورمون‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها کاهش معنی‌دار در مقایسه با شاهد نشان داد. کاربرد باکتری Bacillus subtilis به عنوان قارچ‌کش بیولوژیک، سبب کاهش کلونیزاسیون ریشه به میزان 12/44 درصد در مقایسه با شاهد شد. با کاربرد هر یک از انواع قارچ‌کش‌ها و تلقیح توام با گونه‌های مختلف قارچ میکوریزا، غلظت هورمون‌ها‌ کاهش یافت. که ناشی از اثر سوء قارچ‌کش‌ها بر همزیستی میکوریزایی است. با این وجود، گونه intraradices G. بیشترین مقاومت را در برابر قارچ‌کش بیولوژیک نشان داد و سطح سیتوکنین در این ترکیب تیماری نسبت به تیمار تلقیح این گونه وعدم مصرف قارچ‌کش دو درصد افزایش داشت. مقدار هورمون‌های اکسین، جیبرلین و سیتوکنین با تلقیح گونه G. etunicatum و مصرف قارچ‌کش بنومیل به ترتیب با 58/53، 63 و 23/85 درصد کاهش در مقایسه با تیمار تلقیح این گونه و عدم مصرف قارچ‌کش در پایین‌ترین سطح بود. با کاربرد قارچ‌کش نانو‌سیلور، گونه G. mosseae حساسیت بیشتری را در مقایسه با دو گونه دیگر نسبت به این قارچ‌کش نشان داد. در کل، سنتز فیتوهورمون‌ها در گیاه که به واسطه همزیستی با قارچ میکوریزا تحریک می‌گردد، تحت تنش کاربرد قارچ‌کش‌ها به شدت کاهش یافت.

کلیدواژه‌ها

• اکسین
• جیبرلین
• سیتوکنین
• کلونیزاسیون
• نانو‌سیلور

---

عنوان مقاله [English]

The effect of different species of mycorrhiza on phytohormone changes in soybean (Glycine max L.) by nano, biologic and chemical fungicides

نویسندگان [English]

• Seyede Maryam Seifi ¹
• Ali Kashani ¹
• Mohammad reza Ardakani ²
• Farhad Rejali ³
• M. Timajchi
• M. Abasian

¹ Islamic Azad University, Karaj Branch, Karaj, Iran

² Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran

³ Soil and Water Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran

چکیده [English]

In order to investigate the response of mycorrhizal fungi to different kinds of fungicides and phytohormone balance in soybean, the present study was carried out during 2008-2009 at Research Site of Azad University of Karaj branch as factorial based on randomized complete block design with two factors and four replications. Treatments were all combination of arbuscular mycorrhizal fungi species in four levels (Glomus mosseae, G. etunicatum, G. intraradices, control) and four fungicides [control, benomyl, Nano-silver and biologic (Bacillus subtilis)]. The results indicated that fungicides and mycorrhizal species had significant effect on phytohormons and mycorrhizal colonization. The mutualistic interaction between arbuscular mycorrhiza (AM) fungi and fungicide had significant effect on phytohormone changes. Gibberellin (GA), Auxin (AX) and cytokinin (CK) considerably increased in response to three species infection. G. intraradices inoculation brought about the largest increase (35.33%) in mycorrhizal colonization in comparison with control. The level of phytohormons significantly decreased in comparison with control by fungicide treatments. Mycorrhizal colonization decreased 44.12% by using Bacillus subtilis as biofungicide. AX, GA and CK concentrations decreased in AM-colonized plant when subjected to different fungicide treatments. Biofungicide had the most consistent effects towards G. intraradices and CK is found at about 2% higher in this treatment versus nonfoungicide-mycorrhizal treatment. AX, GA and CK tended to decreased 53.58%, 63% and 85.23% by inhibition effects of benomyl on G. etunicatum infection in comparison with nonfungicide control. By using nano-silver, G. mosseae showed more susceptibility than the other species. In conclusion, stimulating of phytohormons synthesis by mycorrhizal association decreased under fungicides stress.

کلیدواژه‌ها [English]

• Auxin
• Colonization
• Cytokinin
• Gibberellin
• Nano-silver