تأثیر قارچ میکوریزا و کود فسفر بر غلظت رنگیزه های فتوسنتزی و عناصر غذایی لوبیا(Phaseolus vulgaris L.) در شرایط تنش شوری

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• بهاره پارسا مطلق ¹
• سهراب محمودی ²
• محمد حسن سیاری زهان ³
• مهدی نقی زاده ⁴

¹ گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.

² گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

³ گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

⁴ دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

10.22067/jag.v3i2.13531

چکیده

همزیستی قارچ میکوریزا با ریشه گیاهان از طریق بهبود جذب عناصر غذایی می‏تواند باعث واکنش مثبت گیاهان به ویژه در شرایط تنش شوری شود. به منظور بررسی تأثیر قارچ میکوریزا و کود فسفر بر میزان غلظت رنگیزه‏های فتوسنتزی و عناصر غذایی لوبیا (Phaseolus vulgaris L.) در شرایط آبیاری با آب شور، آزمایشی گلدانی در سال 1388 به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل شوری آب آبیاری با چهار سطح (500 ]شاهد[، 2000، 4000 و 6000 میکرو‏زیمنس بر سانتی متر)، کود سوپر فسفات تریپل در سه سطح (صفر، 100 و 200 میلی‏گرم در کیلوگرم خاک) و قارچ میکوریزا در سه سطح (قارچ های گونه Glomus mosseae و Glomus intradices و شاهد بدون قارچ) بود. نتایج نشان داد که همراه با افزایش شوری، غلظت کلروفیل‏های a و b، کلروفیل کل، کاروتنوئیدها، پتاسیم، کلسیم و فسفر برگ در مرحله گلدهی کاهش یافت، اما در مقابل غلظت سدیم و نسبت Na/K افزایش پیدا کرد. در بین صفات مورد بررسی، قارچ های میکوریزا بر غلظت کلسیم برگ و کلروفیل a تأثیر معنی داری نداشتند. اثر متقابل کود فسفر و شوری نیز بر غلظت کلروفیل b، غلظت سدیم و فسفر برگ معنی دار بود. در بین دو گونه قارچ مورد استفاده، گونه‏ی G. intraradices عملکرد بهتری در افزایش غلظت کلرفیل و بهبود تغذیه ای گیاه لوبیا در شرایط تنش شوری داشت. در نتیجه می‏توان چنین بیان داشت که در شدت های پایین تنش شوری، مصرف کود فسفر به همراه قارچ‏های میکوریزا در لوبیا می‏تواند از طریق افزایش جذب عناصر غذایی و غلظت رنگیزه های فتوسنتزی در کاهش اثرات منفی تنش شوری مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها

• شوری آب
• کلروفیل
• کود زیستی

---

عنوان مقاله [English]

Effect of mycorrhizal fungi and phosphorus fertilizer on concentration of leaf nutrients and photosynthetic pigments of common bean (Phaseolus vulgaris L.) under salinity stress condition

نویسندگان [English]

• Bahareh Parsamotlagh ¹
• Sohrab Mahmoodi ²
• Mohammad Hasan Sayyari Zahan ³
• Mehdi Naghizadeh ⁴

¹ Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, Birjand University, Birjand, Iran.

² Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Birjand, Birjand, Iran

³ Department of Soil Science, Faculty of Agriculture, University of Birjand, Birjand, Iran

⁴ Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran

چکیده [English]

In order to investigate the effect of Mycorrhizal fungi and phosphorus fertilizer on concentration of leaf nutrients and photosynthetic pigments of bean (Phaseolus vulgaris L.) in condition of irrigation with saline water, an experiment was conducted based on completely randomized design with three replications in greenhouse of Bahonar University of Kerman, Iran during 2010. The studied factors were water salinity (500 (control), 2000, 4000 and 6000 s.cm-1), phosphorus fertilizer (0, 100 and 200 mg.kg-1 soil) in form of Triple super phosphate and mycorrhizal fungi with three levels (GLOMUS MOSSEAE AND GLOMUS INTRARADICES AND no fungi (control)). The results showed that the concentrations of chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll, carotenoeids, K, Ca and P were decreased with increasing of salinity levels. But salinity increased the concentration of Na and Na/K ratio. Mycorrhizal fungi had no significant effect on concentration of Ca and chlorophyll a. The interaction of salinity and phosphorus fertilizer on concentration of chlorophyll b, Na and P was significant. Results demonstrated that GLOMUS INTRARADICES had better effect on improvement of photosynthetic pigments concentration and concentration of nutrition elements. In low levels of salinity stress, use of MYCORRHIZAL FUNGI WITH PHOSPHORUS FERTILIZER, can reduce the negative effects of salt by increasing of concentration of photosynthetic pigments and nutrition elements.

کلیدواژه‌ها [English]

• Biological fertilizer
• Chlorophyll
• Salinity of irrigation water