اثر تاریخ و تراکم کاشت بر عملکرد و میزان اسانس گیاه دارویی نعناع فلفلی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• سکینه جبارپور ¹
• سعید زهتاب سلماسی ²
• هوشنگ آلیاری ²
• عزیز جوانشیر ²
• محمدرضا شکیبا ²

¹ دانشگاه آزاد اسلامی ماکو

² دانشگاه تبریز

10.22067/jag.v5i4.32997

چکیده

به منظور بررسی اثر تاریخ و تراکم کاشت بر عملکرد و میزان اسانس نعناع فلفلی آزمایشی در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در سال زراعی 83-1382 به اجراء درآمد. در این پژوهش اثر تاریخ کاشت در دو سطح (اواخر اردیبهشت و اواسط خرداد) و تراکم بوته در چهار سطح (8، 12، 16 و 20 بوته در متر مربع) به صورت آزمایش فاکتوریل بر مبنای طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در طی دو چین مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از چین اول نشان داد که بیشترین درصد اسانس برگ مربوط به تاریخ کاشت اواسط خرداد و تراکم 8 بوته در متر مربع با 47/4 درصد بود و بیشترین درصد اسانس بوته نیز مربوط به تاریخ کاشت دوم با 92/2 درصد مشاهده شد، ولی عملکرد اسانس در چین اول تحت تأثیر عوامل مورد بررسی قرار نگرفت. نتایج حاصل از چین دوم نیز نشان داد که بیشترین درصد اسانس بوته مربوط به تاریخ کاشت دوم و تراکم 12 بوته در مترمربع و برابر با 96/0 درصد بوده است. بیشترین عملکرد اسانس نیز در چین دوم از گیاهان کاشته شده در تاریخ کاشت اول بدست آمد. همچنین نتایج نشان داد که کشت دیر هنگام گیاه نعناع فلفلی باعث کاهش عملکرد تر و خشک گیاه در هر دو زمان برداشت شد.

کلیدواژه‌ها

• چین اول
• چین دوم
• درصد اسانس برگ
• درصد اسانس بوته

---

عنوان مقاله [English]

Effects of sowing time and plant density on yield and essential oil production of medicinal plant, peppermint (Mentha piperita L.)

نویسندگان [English]

• S. Jabarpour ¹
• S. Zehtab –Salmasi ²
• H. Alyari ²
• A. Javanshir ²
• M.R. Shakiba ²

¹ Islamic Azad University, Maku Branch

² University of Tabriz

چکیده [English]

In order to investigate the effects of two sowing time (middle of May and early June) and four plant density (8, 12, 16 and 20 plants.m-2) on yield and essential oil content of peppermint at two cutting stages, an experiment was conducted at the Research Farm of the Faculty of Agriculture, University of Tabriz during growing season of 2003-2004. These treatments were performed as factorial based of randomized complete block design with three replications. The result of the first cutting showed that plant sowing at the early June and eight plants.m-2densities had the highest leaf (4.47%) and plant (2.92%) essential oil percentage, but these factors and their interaction effects did not effect on the essential oil yield. In the second cutting, the highest plant essential oil was observed in plant sowing at early June and 12 plants/m2 densities. The highest essential oil yield in second cutting produced in middle of May sowing time. The results of two cutting stages showed that the fresh and dry yield decreased by delaying in sowing time.

کلیدواژه‌ها [English]

• First cutting
• Leaf essential oil percentage
• Plant essential oil percentage
• Second cutting

مراجع

1. Aflatuni, A. 2005. The yield and essential oil content of mint (Mentha ssp.) in Northern Ostrobothnia. Faculty of Science, University of Oulu, Department of Biology, Finland.

2. Arabaci, O., and Bayram, E. 2004. The effect of nitrogen fertilization and different plant densities on some agronomic and technologic characteristic of basil (Ocimum basilicum L.). Journal of Agronomy 3(4): 255-262.

3. Darzi, M.T., Hadj-Seyed-Hady, S.M.R., and Yasa, N. 2002. Effects of sowing date and plant density on seed yield and quality and quantity of essential oil of Foeniculum vulgare Mill. Abstract Articles of First National Congress of Medicinal Plants, Research Institute of forests and Rangelands, Iran, 12-14 February 2002, 151 pp. (In Persian)

4. De la luz, L.A., Fiallo, V.F., Ferrada, C.R., and Borrego, G.M. 2002. Investigaciones agricolas en especies de uso frecuente en ia medicina tradicional lll. Toronjil de menta (Mentha piperitha L.) Rev Cub Plantas Medicinales 702: 1-4.

5. Drazic, S., and Pavlovic, S. 2005. Effects of vegetation space on productive traits of peppermint (Mentha piperta L.). Institute for Medicinal Plants Research Dr Josif Pancic, Tadeusa Koscuska1, 11000 Belgrade, FR Yugoslavia 31: 1-4.

6. Furia, T., and Bellanca, N. 1995. Fenaroli,s Handbook of Flavor Ingredients, Volume II, 3rd edition, CRC Press, 990 pp.

7. Hadj-Seyed-Hady, S.M.R., Khodabande, N., Yasa, N., and Darzi, M.T. 2002. Effects of sowing date and plant density on essential oil and chamazolene content of chamomile. Abstract Articles of First National Congress of Medicinal Plants, Research Institute of forests and Rangelands, Iran 119 pp. (In Persian)

8. Hornok, L. 1978. Gyogynovenyek termesztes es feldolgozasa. Mezogazdasagi Kiado, Budapest.

9. Hornok, L. 1988. Gyogynovenytermesztes, kerteszeti elelmiszeripari egyetem, Termesztesikar, Budapest.

10. Mehra, B.K. 1982. Mentha oil and menthol production in India. In: C.C.K. Ataland and B.M. Kapur (Eds). Cultivation and utilization of aromatic plants. Regional Research Laboratory, Jammu- Tawi, India.

11. Naderi-Boroujerdi, G.H.R., and Bigdeli, M. 2002. The detection of the best cultivation time, plant concentration, irrigation period for growth of aerial parts and effective substances derived from medical plant of Hyssopus officinalis L. in Tehran province. Abstract Articles of First National Congress of Medicinal Plants, Research Institute of forests and Rangelands, Iran 12-14 February 2002, 271 pp. (In Persian)

12. Omid- Beigi, R. 1997. Findings about Production and Process of Medicinal Plants. Tarahane Nashr Publication, Iran 424 pp. (In Persian)

13. Omid-Beigi, R. 1995. Findings about Production and Process of Medicinal Plants. Fekre Rooz Publication, Iran 283pp. (In Persian)

14. Ozel, A., and Ozguven, M. 2002. Effect of different planting times on essential oil components of different mint (Mentha spp.) varieties. Turkish Journal of Agriculture and Forestry 26: 289-294.

15. Piccaglia, R., Dellacecca, V., Marotti, M., and Giovanelli, E. 2005. Agronomic factors affecting the yields and essential oil composition of peppermint (Mentha piperita L.). Acta Horticulturae 344: 29-40.

16. Saraei, R., Lahouti, M., and Ganjeali, A. 2011. Evaluation of allelopathic effects of eucalyptus (Eucalyptus globules Labill.) on germination, morphological and biochemical criteria of barley (Hordeum vulgare L.) and flixweed (Descurainia sophia L.). Agroecology 4(3): 215-222.