تأثیر تنش خشکی و قارچ میکوریزا بر برخی از صفات مورفوفیزیولوژیک و عملکرد مرزه (Satureja hortensis L.)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

چکیده

تنش کمبود آب به طور دائم یا موقت، در رشد و توزیع پوشش طبیعی گیاهان بیشتر از سایر عوامل محیطی محدودکننده است. به منظور بررسی تأثیر قارچ های آربوسکولارمایکوریزا (AM) و تنش خشکی بر رشد و عملکرد گیاه مرزه (Satureja hortensis L.) (توده بومی شهرری) آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در مزرعه پژوهشی گروه علوم باغبانی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1389 انجام شد. تیمارهای مورد آزمایش شامل دو گونه قارچ مایکوریزا (Glomus etunicatum وG.versiformi ) و تنش خشکی در سه سطح (آبیاری بر اساس 100 درصد ظرفیت مزرعه به عنوان شاهد، 30 و60 درصد ظرفیت مزرعه) بود. نتایج حاصل نشان داد که هشت هفته پس از آغاز تیمارهای خشکی، خصوصیات رویشی مانند ارتفاع ساقه، تعداد و مساحت سطح برگ، طول ریشه، وزن خشک برگ، ساقه و ریشه با افزایش خشکی به طور معنی‌داری کاهش یافتند. روابط آبی تمام گیاهان از جمله محتوای نسبی آب برگ در اثر خشکی به شدت تحت تأثیر قرار گرفت و کاهش یافت. همچنین نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی میزان فسفر برگ کاهش و مقدار پتاسیم برگ افزایش یافت. در پاسخ به تنش خشکی، فرآیندهای تنظیم اسمزی در گیاهان مرزه فعال شد و میزان پرولین در برگ ها افزایش یافت. تلقیح با قارچ میکوریزا شاخص‌های رشد رویشی، محتوای نسبی آب گیاه و محتوای فسفر و پتاسیم برگ گیاه مرزه را در شرایط تنش خشکی در مقایسه با گیاهان تلقیح نشده به طور معنی‌داری افزایش، ولی میزان پرولین برگ را کاهش داد. به طور کلی، کاربرد قارچ میکوریزا سبب افزایش مقاومت به تنش خشکی در گیاه مرزه شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of drought stress and arbuscular mycorrhizal fungi on some morphophysiological traits and yield of savory (Satureja hortensis L.)

نویسندگان [English]

  • B. Esmaielpour
  • P. Jalilvand
  • J. Hadian
چکیده [English]

Water deficit stress permanent or temporary limits the growth and distribution of natural vegetation and performance of plants more than other environmental factors. In order to investigate the effect of drought stress and mycorrhizal-arbuscular fungi inoculation on the growth and yield of savory (Satureja hortensis L.) a factorial experiment based on completely randomized design were conducted in Research Greenhouse of Horticulture Department of Mohaghegh Ardabili University during 2010. Experimental treatments include two species of mycorrhizal-arbuscular fungi, Glomus etunicatum and G. versiformis and three level of drought stress (100 percent of field capacity as control, 30 and 60 percent of field capacity humidity). Result revealed that 8 weeks after start of drought stress treatments growth parameters such as plant height, number and surface area of leaves, root length, of root, stem and leaves dry weight significantly reduced with increase in drought stress severity. Leaf relative water content reduced by drought significantly. Also, result showed that with increase drought stress, phosphorus content of leaves decreased and potassium content of leaves were raised. Proline content of leaves increased in responses to increases in drought stress. Mycorrhizal fungi inoculation significantly (p≤ 0.01) increased vegetative growth indices, relative water content of plants, phosphorus and potassium content of leaf under water deficit condition in comparison to control, but proline content of leaf was decreased. In general, mycorrhizal fungi application improved resistance to drought stress in savory plants.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Available phosphorus
  • Field capacity
  • Medicinal plant
  • Potassium
  • Proline
CAPTCHA Image