تأثیر تلقیح قارچ میکوریزا و کود شیمیایی فسفر بر برخی شاخص‏های رشد رقم هاشم گیاه نخود (Cicer arietinum L.)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران

چکیده

کاربرد کودهای زیستی به ویژه میکوریزا به عنوان جایگزین یا مکمل کودهای شیمیایی از مهمترین راه بردهای تغذیه‏ای در مدیریت پایدار بوم‏ نظام‏های کشاورزی است. به منظور ارزیابی کارایی مصرف جداگانه و تلفیقی کود زیستی میکوریزا و کود شیمیایی فسفر بر شاخص‏های رشد نخود (Cicer arietinum L.)، آزمایشی در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با چهار تیمار و در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود در سال زراعی 89-1388 به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل 1B (شاهد)، 2B (کود زیستی میکوریزا)، 3B (25 کیلوگرم در هکتار کود فسفر + کود زیستی میکوریزا) و 4B (50 کیلوگرم در هکتارکود فسفر) بود. نتایج آزمایش نشان داد که تیمارهای 3B و 4B شاخص سطح برگ، دوام سطح برگ و تجمع ماده خشک را به طور معنی‏داری نسبت به شاهد (1B) و تلقیح میکوریزا (2B) افزایش دادند. حداکثر و حداقل ماده خشک در 111 روز بعد از کاشت برای تیمار 4B و 1B به ترتیب معادل 24/804 و 58/490 گرم در متر مربع بدست آمد و در تیمار 3B (41/698 گرم در متر مربع) در مقایسه با شاهد حدود 36/42 درصد بیشتر بود. همچنین تیمار 3B در 90 روز بعد ازکاشت (مرحله غلاف‏دهی) ارتفاع گیاه، شاخص سطح برگ و دوام سطح برگ را به ترتیب 59/17، 18/49 و 74/48 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. در تمام شاخص‏های اندازه‏گیری شده از لحاظ آماری تفاوت معنی‏داری بین 3B و 4B وجود نداشت. نتایج این بررسی نشان داد که کاربرد روش تغذیه تلفیقی کود زیستی و کود شیمیایی در نخود باعث کاهش مصرف کود شیمیایی به میزان 50 درصد می‏گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of mycorrhiza inoculation and phosphorus fertilizer on some growth indices of chickpea (Cicer arietinum L.) Hashem cultivar

نویسندگان [English]

  • Esmat Mohammadi
  • Hamid Reza Asghari
  • Ahmad Gholami
Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, Shahrood University of Technology, Shahrood, Iran
چکیده [English]

Application of bio-fertilizers, especially mycorrhiza as substituent or complement of chemical fertilizers is one of the most important strategies for plant nutrition in sustainable management of agro-ecosystems. In order to evaluate the separated and integrated application of mycorrhiza biological fertilizer and phosphorus chemical fertilizers on growth indices of chickpea (Cicer arietinum L.), an experiment was conducted at the Research Station of Faculty Agriculture of Shahrood University of Technology during growing season of 2009-2010 based on a randomized complete block design with four treatments and three replications. Treatments included: B1 (control), B2 (mycorrhiza biological fertilizer), B3 (25 kg.ha-1 phosphorus fertilizer + mycorrhiza biological fertilizer) and B4 (50 kg.ha-1 phosphorus fertilizer). The results indicated that B4 and B3 treatments significantly increased leaf area index, leaf area duration and dry matter accumulation compared with control (B1) and mycorrhiza (B2). The maximum and minimum dry matter obtained at 111 days after planting in B4 and B1 with 804.24 and 490.58 g.m-2 respectively and B3 treatment (698.41 g.m-2) increased dry matter 42.36 % compared with control. Also, B3 treatment increased plant height, leaf area index and leaf area duration 17.59, 49.18 and 48.74 % compared with control respectively after 90 days of planting. In all indices measured statistically there was no significant difference between B4 and B3 treatment. Result of the present study indicated integrated application biological fertilizer and chemical fertilizer in chickpea lead to decreasing of 50% in chemical fertilizer application.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bio-fertilizer
  • Chemical fertilizer
  • Leaf Area Index
  • Total dry matter
CAPTCHA Image