بررسی اثر کودهای بیولوژیک و آلی بر برخی صفات کمّی و مقدار اسانس گیاه دارویی مرزه (Satureja hortensis L.)

رضوانی مقدم, پرویز; امین غفوری, افسانه; بخشائی, سارا; جعفری, لیلا

doi:10.22067/jag.v5i2.24460

بررسی اثر کودهای بیولوژیک و آلی بر برخی صفات کمّی و مقدار اسانس گیاه دارویی مرزه (Satureja hortensis L.)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

¹ گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

² گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه هرمزگان، هرمزگان، ایران

10.22067/jag.v5i2.24460

چکیده

باکتری‌های محرک رشد گیاه و کودهای آلی از روش های مختلف از جمله افزایش میزان جذب و دسترسی به آب و عناصر غذایی می‌توانند رشد گیاه را بهبود بخشند. در این تحقیق به منظور ارزیابی اثر کودهای بیولوژیک و ورمی کمپوست بر خصوصیات کمّی و کیفی گیاه دارویی مرزه (L. Satureja hortensis) آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 88-1387 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کود بیولوژیک نیتراژین، کود بیولوژیک نیتروکسین، کود بیولوژیک حل کننده فسفات، کود بیولوژیک ورمی کمپوست، نیتراژین+ ورمی کمپوست، نیتراژین+ نیتروکسین، نیتراژین+ حل کننده فسفات، نیتروکسین+حل کننده فسفات، نیتروکسین+ ورمی-کمپوست، حل کننده فسفات+ورمی کمپوست، نیتراژین+ حل کننده فسفات+ ورمی کمپوست، نیتراژین+ حل کننده فسفات+ نیتروکسین، نیتراژین+ نیتروکسین+ ورمی کمپوست، نیتراژین+ نیتروکسین+حل کننده فسفات+ ورمی کمپوست و شاهد (بدون کود) بود. با توجه به دارا بودن دو چین، اطلاعات با استفاده از طرح کرت های خرد شده در زمان تجزیه شد. چین های مختلف به عنوان کرت های فرعی و تیمارهای کودی به عنوان کرت های اصلی در نظر گرفته شد. اضافه کردن ورمی کمپوست به خاک و عملیات تلقیح بذرها با کودهای بیولوژیک با بذر قبل از کاشت انجام شد. نتایج نشان داد که ارتفاع بوته، درصد ساقه، سرشاخه گلدار، عملکرد بیولوژیک، درصد و عملکرد اسانس بین تیمارهای مختلف در هر دو چین تفاوت معنی داری داشت. تیمار ترکیبی نیتراژین، نیتروکسین، ورمی کمپوست و شاهد به ترتیب بیشترین و کمترین ارتفاع بوته (01/51 و 08/32 سانتی متر)، درصد ساقه (80/47 و 10/17 درصد)، درصد سرشاخه گل دار (05/66 و 55/38 درصد) و عملکرد بیولوژیک (5/6730 و 4/2149 کیلوگرم در هکتار) را به خود اختصاص دادند. بنابراین، چنین به نظر می رسد که کاربرد کودهای بیولوژیک و آلی می تواند در بهبود خصوصیات کمّی و کیفی مرزه مؤثر باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of organic and biofertilizers on some quantitative characteristics and essential oil content of summer savory (Satureja hortensis L.)

نویسندگان [English]

Parviz Rezvani Moghaddam ¹
Afsaneh Aminghafori ¹
Sara Bakhshaie ¹
Leyla Jafari ²

¹ Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Iran

² Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agriculture, Hormozgan University, Hormozgan, Iran

چکیده [English]

Plant growth promoting bacteria with various mechanisms such as an increase in uptake and availability of nutrients can improve plant growth. In order to evaluate the effects of biofertilizers and Vermicompost on quantitative characteristics and essential oil content of vegetative parts of summer savory, a field experiment was conducted during growing season of 2008- 2009 at Agriculture Research Station, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Iran. A randomized complete block design with three replications was used. Treatments included: Nitragin, Nitragin+Vermicompost, Nitragin+Nitroxin, Nitragin+Phosphate solublizing bacteria, Nitragin+Phosphate solublizing bacteria+Vermicompost, Nitragin+Phosphate solublizing bacteria+Nitroxin, Nitragin+Nitroxin+Vermicompost and control. Plants were harvested twice at 10% flowering stag. The result showed that biofertilizers and Vermicompost had significant effects (p≤0.01) on plant height, percentage of leaf and stem, biological yield and essential oil contents of leaves in both harvests. The combination of Nitragin + Nitroxin and Vermicompost and control treatments had the highest and the lowest plant height, percentage of stem and leaf, and biological yield. It seems that seed inoculation with biofertilizers enhanced root development and hence availability of moisture and nutrients, particularly nitrogen and phosphorus. Therefore, summer savory inoculation with biofertilizers could improve some quantitative and essential oil contents.

کلیدواژه‌ها [English]