ارزیابی بهره‌وری آب در تولید چای در مناطق چای‌کاری استان گیلان

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 مرکز تحقیقات چای کشور

2 دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان

چکیده

یکی از عوامل اصلی در استفاده بهینه از آب برای تولید محصولات کشاورزی، بهره وری آب است. در این پژوهش میزان بهره‌وری آب در شش باغ‌ چای فاریاب و سه باغ دیم (بدون آبیاری) در شرایط مدیریت کشاورز طی دوره رشد سال‌های 1388 و 1389 ارزیابی شد. میزان عملکرد هر باغ در برداشت‌های متوالی، اندازه‌گیری و پایش رطوبت خاک به روش وزنی و با استفاده از معادله بیلان آب در دوره رشد انجام گرفت. حجم آب ورودی به سیستم آبیاری و حجم آب رسیده به سطح زمین نیز اندازه‌گیری شد. میانگین عملکرد چای ساخته‌شده در باغ‌های تحت آبیاری و دیم به ترتیب برابر 2843 و 1095 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. میانگین بهره‌وری آب ناخالص (آبیاری ناخالص و بارندگی موثر) و بهره‌وری آب آبیاری ناخالص در باغ‌های آبیاری‌شده به‌ترتیب برابر 39/4 و 55/4 کیلوگرم چای ساخته‌شده در هکتار به ازای هر میلی‌متر آب مصرفی و میانگین بهره‌وری آب (تبخیرـ‌تعرق واقعی) و بهره‌وری آب آبیاری واقعی به‌ترتیب برابر 18/5 و 61/6 کیلوگرم چای در هکتار به ازای هر میلی‌متر آب مصرفی به‌دست آمد. میانگین بهره‌وری آب در باغ‌های دیم برابر 4/3 کیلوگرم چای ساخته‌شده در هکتار به ازای هر میلی‌متر بارندگی موثر بود. از مهم‌ترین عوامل موثر بر کاهش بهره‌وری آب در وضعیت فعلی باغ‌های چای می‌توان به مدیریت داشت و برداشت (برگ‌چینی غیر استاندارد و با فواصل طولانی) نامناسب و مسائل اقتصادی اشاره نمود. علاوه براین، بهره‌برداری و نگهداری نامناسب و قدیمی بودن سیستم‌های آبیاری و برنامه‌ریزی آبیاری غیر اصولی در باغ‌های چای تحت آبیاری نیز بر کاهش مقادیر این شاخص بسیار موثر بوده است. مقایسه نتایج این پژوهش با مقادیر عملکرد و بهره‌وری آب در شرایط مصرف بهینه آب و کود در تحقیقات گذشته نشان می‌دهد که با اجرای روش‌ها و مدیریت آبیاری مناسب و اعمال تدابیر داشت و برداشت اصولی می‌توان بهره‌وری آب را در باغ‌های چای ارتقاء داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessment of Agricultural Water Productivity for Tea Production in Tea Fields of Guilan Province

نویسندگان [English]

  • kourosh majdsalimi 1
  • ebrahim amiri 2
  • shahrzad shaigan 1
1
2
چکیده [English]

Water productivity index is one of the main factors in efficient use of water for agricultural products. In this study, the rate of water productivity (WP) in six irrigated tea fields and three rainfed (no irrigation) were assessed by farmer’s management for two years (2009-2010). Yield of each tea field in successive harvests, soil moisture monitoring by gravimetric soil and use of water balance equation was conducted during the growing seasons. Volume of water entered to irrigation system and amount of water reached to surface level were also measured. Tea mean yield in irrigated and rainfed field were 2843 and 1095 Kg. ha-1, respectively. Average of gross irrigation and effective rainfall (WP) and irrigation water productivity (IWP) in the irrigated fields were 4.39 and 4.55 kg (made tea) ha-1 mm-1 and average of net WP (actual evaportanspiration) and net IWP was 5.18 and 6.61 kg ha-1 mm-1, respectively. Average WP in rainfed tea fields was 3.4 kg ha-1 for each mm of effective rainfall. The most effective factors on WP reduction in tea fields were improper harvesting operations (un standard plucking) and economic problems. Moreover, improper operation and maintenance and old irrigation systems and unprincipled irrigation scheduling in irrigated tea fields were also effective on WP reduction. Comparing the results of this study with other studies in past, showed that by implementing the proper methods in irrigation management and appropriate agricultural practices can improve water productivity in tea fields.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Water use efficiency
  • Supplemental irrigation
  • Tea yield
  • Rainfed field
  • Sprinkler irrigation
CAPTCHA Image