بررسی تأثیر پیش تیمار بذر با اسید سالیسیلیک بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم تحت شرایط تنش خشکی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• مهدی نقی زاده ¹
• محمود غلامی توران پشتی ²

¹ دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران

² دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

10.22067/jag.v6i1.35683

چکیده

این آزمایش مزرعه ای با هدف بررسی تأثیر اسید سالیسیلیک بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم، رقم روشن، در شرایط تنش خشکی، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال زراعی 91-1390، به صورت کرت های خرده شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. آبیاری (شاهد، قطع آبیاری بعد از گل دهی) و اسید سالیسیلیک (0، 1/0 و5/0 میلی مولار)، به ترتیب در کرت های اصلی و فرعی قرار گرفتند. بر اساس نتایج مشخص گردید که تنش خشکی باعث کاهش معنی دار محتوی نسبی آب (35%)، تعداد سنبله بارور در متر مربع (10%)، تعداد دانه در سنبله (25%)، وزن هزار دانه (30%)، عملکرد دانه (65%) و عملکرد بیولوژیک (40%) و نیز افزایش معنی دار نشت یونی (55%) و مقدار پرولین برگ پرچم (60%) گردید. در مقابل، اسید سالیسیلک بطور معنیداری افزایش محتوی نسبی آب، عملکرد دانه و اجزای عملکرد، عملکرد بیولوژیک و پرولین برگ و نیز کاهش نشت یونی را به همراه داشت و این تأثیر در غلظت 5/0 میلی مولار اسید سالیسیلیک محسوس تر از 1/0 میلی مولاربود. بنابراین، به نظر میرسد که اسید سالیسیلیک میتواند با افزایش غلظت پرولین و کاهش نشت یونی برگ، مقاومت گندم را در برابر تنش خشکی افزایش دهد. بر اساس نتایج آزمایش حاضر میتوان نتیجه گرفت که پیش تیمار بذر با اسید سالیسلیک یک تکنیک آسان و با خطر پایین است که ممکن است به عنوان راه حلی برای بهبود تولید گندم در شرایط تنش خشکی استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

• پرولین
• نشت یونی
• محتوی نسبی آب

---

عنوان مقاله [English]

Evaluation the effect of seed priming by salicylic acid on yield and yield components of wheat under drought stress conditions

نویسندگان [English]

• Mehdi Naghizadeh ¹
• Mahmood Gholami Tooran Poshti ²

¹ Shahid Bahonar University of Kerman, Iran

² Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

چکیده [English]

To evaluate the response of wheat to drought stress and salicylic acid, this field experiment was carried out at the Experimental Farm of College of Agriculture, University of Shahid Bahonar Kerman, Iran in 2011-2012, in a split-plot arrangement using completely randomized block design with four replications. Main plot was irrigation (normal irrigation and cut off at flowering) and sub plot was salicylic acid (0, 0.1 and 0.5 mM). The results of analysis of variance showed that drought stress significantly reduced relative water content (35%), fertile spikes per m-2 (10%), grain per spike (25%), 1000 grain weight (30%), grain yield (65%) and biological yield (40%). Results also showed that drought stress increased electrolyte leakage (55%) as well as proline of flag leaf (60%). In contrast, salicylic acid significantly increased relative water content, grain yield, biological yield as well as proline of flag leaf and also reduced electrolyte leakage. However, the effect of 0.5 mM was more pronounced. Therefore, it is concluded that seed treatment with salicylic acid may promote resistance of wheat under drought conditions via maintaining cellular membrane integrity and increasing proline concentration.

کلیدواژه‌ها [English]

• Proline
• Electrolyte leakage
• Relative water content