مطالعه نیاز حرارتی، صفات رشدی و عملکرد دو گونه موسیرایرانی Allium altissimum و A. hertifuliumدر تیمارهای مختلف تراکم، وزن پیاز و حذف ساقه گل دهنده

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• سمیرا سبزواری
• محمد کافی
• محمد بنایان اول
• حمید رضا خزاعی

گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

10.22067/jag.v6i4.27938

چکیده

موسیر یکی از گیاهان مهم دارویی و صنعتی در ایران بوده که شدت برداشت پیاز آن از عرصه های طبیعی بسیار بالاست. مطالعه صفات مورفوفیزیولوژیکی این گیاه در نظام های زراعی از اهمیت خاصی در گسترش کشت این گیاه برخوردار است. بمنظور بررسی صفات فیزیولوژیک و عملکرد و نیاز حرارتی دو گونه موسیر آزمایشی در سال زراعی 1391-1392 در شرایط مزرعه انجام شد. تیمارهای مورد مطالعه شامل دو گونه موسیر A. altissimum از خراسان و A. hertifulium از لرستان ، دو گروه وزنی پیاز (10-20 گرم و 20-30 گرم)، 3 تراکم کاشت (10 ، 20 و 30 بوته در متر مربع) به همراه تیمار حذف کامل ساقه گل دهنده بود. این آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که در کلیه صفات رشدی و عملکرد، گونه لرستان A. hertifulium بسیار ضعیف تر از گونه کلات A.altissimum بود. بطوریکه حداکثر ارتفاع، سطح برگ و وزن خشک اندام هوایی در تراکم ها و وزن های مختلف غده های کاشته شده در گونه لرستان با اختلاف معنی داری کمتر از گونه کلات بود. نیاز حرارتی گونه لرستان نیز برای تکمیل دوره رشد کمتر از گونه کلات بود. گونه لرستان از کاشت تا برداشت 239 روز با 1664 درجه روز رشد و گونه کلات 252 روز با 2000 درجه روز روز نیاز داشتند. نتایج همچنین نشان داد که افزایش تراکم از 10 به 20 بوته در متر مربع وزن غده های برداشتی و عملکرد را افزایش داد ولی افزایش تراکم تا 30 بوته در متر مربع سبب کاهش عملکرد و وزن پیازهای برداشتی شد ولی تعداد پیاز برداشتی در متر مربع افزایش یافت. گونه لرستان نیز تا تراکم 20 بوته در متر مربع نتایج یکسانی نشان داد. تیمار حذف ساقه گل دهنده نیز اثر معنی داری بر صفات مربوط به عملکرد هر دو گونه داشت. به طوریکه در گیاهانی که ساقه گل دهنده آنها حذف شده، پیازهای برداشتی دارای وزن تر و خشک، قطر و حجم بیشتری از گیاهان دارای ساقه گل دهنده بودند.

کلیدواژه‌ها

• کلمات کلیدی: موسیر
• کلات
• لرستان
• عملکرد
• پیاز

---

عنوان مقاله [English]

Investigation of thermal requirement, growth and yield characteristics of two species of Persian shallot (Allium altissimum and A. hertifulium ) in different density, bulb weight and flowering stem removing

نویسندگان [English]

• Samira Sabzevari
• Mohammad Kafi
• Mohamad Bannayan Aval
• Hamid Reza Khazaie

Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

چکیده [English]

Persian shallot is one of the important medicinal and industrial plants in Iran which is under very dense utilization. Study of morphological characteristics in this plant in agronomical systems is very important for expanding agronomic production of this plant. In order to evaluate some physiological, yield characteristics and thermal requirement of two species of shallot, a field experiment was conducted in 2012-2013at Research Field of Fersowsi University of Mashhad. In this study Allium altissimum from Khorasan and A. hertifulim) from Lorestan, two groups of bulb weight (10-20 and 20-30 g), with three plant densities (10, 20 and 30 plantsm2). A factorial experiment based on completely randomized design with three replications was conducted. The results showed that in all phonological and yield charactristics, A.hertifulium was significantly weaker than A.altissimum. Leaf area and shoot dry weight in different plant densities and bulb weight in A.hertifulium was significantly lower than A.altissimum. The results also indicated that thermal requirement of A. hertifulium was more less than the other species. Growth duration in A.hertifulium was 239 days with 1664 growing degree days (GDD) whereas A.altissimum needed 252 days with 2000 GDD. Plant density of 30 plant/m2 caused a significant reduction in yield and bulb weight of A.altissimum but the number of bulb per m2 was increased significantly. Same results were shown in A.hertifulium up to 20 plant/m2. Removing flowering stem treatment had significant effect on yield charactristics in both species. Removing flowering stem caused accumulation of more dry and fresh weight, diameter and volume in harvested bulbs compared to control.

کلیدواژه‌ها [English]

• Allium altissimum
• A. hertifulium
• Density
• Bulb