بررسی ساختار جوامع و ترکیب گونه ای علف های هرز در مزارع گندم آبی (Triticum aestivum L.) استان خراسان جنوبی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• سید علیرضا حسینی ¹
• غلامرضا زمانی ¹
• اسکندر زند ²
• سهراب محمودی ¹

¹ گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

² بخش تحقیقات علفهای هرز، مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، ایران

10.22067/jag.v4i4.17814

چکیده

به منظور بررسی تراکم و غالبیت علف های هرز مزارع گندم آبی (L. Triticum aestivum) استان خراسان جنوبی مطالعه ای در سال زراعی 1389 انجام گرفت. در مجموع تعداد 240 مزرعه از هشت شهرستان در سطح استان انتخاب شد. در این مزارع تعداد 56 گونه علف هرز از 16 خانواده گیاهی شناسایی شد. خانواده‌های گندمیان،کاسنی، شب بوئیان و چغندریان به ترتیب با 15 (79/26 درصد)، نه (7/16 درصد)، شش (71/10) و شش گونه (71/10) به ترتیب بیشترین تعداد گونه‌های علف هرز مزارع گندم را تشکیل دادند. بیشترین فراوانی گونه ها متعلق به خانواده گندمیان بود. در بین گونه های خانواده ی کاسنی، علف هرز بومادران (Achilla biberstinii L.) با 38/37 درصد، در خانواده ی شب بوئیان علف هرز ازمک (Cardaria draba L.) با 31/28 درصد و در خانواده ی چغندریان، علف هرز سلمه (Chenopodium album L.) با 47/37 درصد بیشترین فراوانی را دارا بودند. از نظر تراکم (تعداد بوته در متر مربع) علف های هرز ازمک، سلمه، تلخه (Acroptilon repense L.)، خارشتر (Alhagi pseudalhagi L.) و هفت بند (Polygonum aviculare L.) به ترتیب با 38/1، 31/1، 29/1، 27/1 و 04/1 بوته در متر مربع بیشترین میانگین تراکم را در بین علف های هرز به خود اختصاص دادند. از نظر شاخص وفور، علف های هرز خارشتر، سلمه و بومادران به ترتیب به عنوان علف های هرز غالب شناسایی شدند. شهرستان قاینات با 29 گونه و بیرجند با 13 گونه به ترتیب بیشترین و کم ترین غنای گونه ای را داشتند.

کلیدواژه‌ها

• تنوع
• شاخص شانون- وینر
• فراوانی
• غالبیت
• یکنواختی

---

عنوان مقاله [English]

Survey of composition and abundance of weeds in irrigated wheat (Triticum aestivum L.) fields in South Khorasan province

نویسندگان [English]

• Seyed Alireza Hosseini ¹
• Gholamreza Zamani ¹
• Eskandar Zand ²
• Sohrab Mahmoodi ¹

¹ Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Birjand, Birjand, Iran

² Department of Weed Research, Plant Protection Research Institute, Iran

چکیده [English]

The present study was conducted to quantify the density and abundance of weeds in wheat fields of South Khorasan province during 2010 and 56 species of weed form 16 plant families were identified in 240 farms of eight towns around this province. The most families in number of species were pertaining to Poaceae, Asteraceae and Chenopodiaceae with 15 (26.79%), nine (16.7%), six (10.71%) and six (10.71%) species, respectively. The most frequencies were related to yarrow (Achilla biberstinii L.) by 37.38% from the Asteraceae family, hoary cress (Cardaria draba L. (form Bressicaseae family by 28.3% and common lambsquarters (Chenopodium album L.) from Chenopodiaseae family by 37.47%. Hoary cress, common lambs quarters, bermuda grass (Cynodon dactylon L.), camelthorn and prostrate knotweed (Polygonum aviculare L.) were allocated the highest average density of the weeds with 1.38, 1.31, 1.29, 1.27 and 1.04 plant.m-2, respectively. The most abundant of weeds were camelthorn, common lambsquarters and yarrow. The highest and the lowest diversity were related to Qaen city with 29 species and Birjand City with 13 Species, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

• Abundance Index
• Diversity
• Frequency
• Shannon–Wiener Index
• Uniformity