اثرات برخی صفات مهم زراعی بر عملکرد سیب زمینی (Solanum tuberosum L.) و امکان تعیین زمان نیاز گیاه سیب زمینی به کود نیتروژن با استفاده از دستگاه کلروفیل متر

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• محمد جواد ارشدی ¹
• حمید رضا خزاعی ¹
• مهدی نصیری محلاتی ¹
• سید امید عاقلی ²

¹ گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

² پردیس ابوریحان دانشگاه تهران، ایران

10.22067/jag.v2i1.7609

چکیده

به منظور بررسی تاثیر مقادیر کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد سیب زمینی (Solanum tuberosum L.) و مطالعه اثرات مستقیم و غیرمستقیم برخی صفات مهم زراعی بر عملکرد، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه رار در سال زراعی 87-1386 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد که در آن برای تشخیص زمان نیاز گیاه سیب زمینی به کود نیتروژن از دستگاه کلروفیل متر استفاده شد، بطوری که کود نیتروژن سرک در دو سطح 100 و 150 کیلوگرم در هکتار بطور جداگانه در دو شاخص نیتروژن 90 و 95 درصد، با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج نشان داد که شاخص نیتروژن 95 درصد در مقابل 90 درصد از کارایی بیشتری در افزایش عملکرد گیاه سیب زمینی برخوردار است، اما در شاخص 95 درصد، سطوح کود نیتروژن 100 و 150 کیلوگرم در هکتار اختلاف معنی داری با یکدیگر نداشتند. نتایج تجزیه علیت نشان داد که صفات میزان نیتروژن برگ و درصد غده های درشت دارای بیشترین اثر مستقیم مثبت و صفات وزن مخصوص غده و درصد غده های ریز دارای بیشترین اثر مستقیم منفی بر عملکرد غده بودند و فراهمی نیتروژن علی رغم کاهش وزن مخصوص غده، از طریق افزایش درصد غده های درشت، عملکرد غده را افزایش داد. ارزیابی ضرایب همبستگی نشان داد بین صفات قرائت های SPAD، درصد نیتروژن برگ، درصد نیتروژن غده و درصد غده های درشت با یکدیگر و همچنین بین این صفات و عملکرد، همبستگی های شدیدی وجود دارد. در مجموع به نظر می رسد مدیریت مصرف کود نیتروژن به کمک دستگاه کلروفیل متر علاوه بر تولید عملکرد غده مطلوب، بتواند سبب صرفه جویی در مصرف کودهای نیتروژن دار گردد.

کلیدواژه‌ها

• تجزیه علیت
• شاخص نیتروژن
• عملکرد غده
• کلروفیل متر

---

عنوان مقاله [English]

Evaluation of effects of some important agronomic traits on potato yield and possibility determining of required time of potato crop to nitrogen fertilizer levels by using chlorophyll meter

نویسندگان [English]

• Mohammad Javad Arshadi ¹
• Hamid Reza Khazaee ¹
• Mehdi Nassiri Mahallati ¹
• Seyed Omid Agheli ²

¹ Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Iran

² University of Tehran, College of AbuRaihan, Tehran, Iran

چکیده [English]

In order to investigate the effects of nitrogen fertilizer on yield and yield component of potato, (Solanum tuberosum L.) and researching for direct and indirect effects of some important agronomic traits, an experiment was conducted based on randomized complete blocks design with three replications at the Agricultural Research Station, Ferdowsi University of Mashhad, Iran, during 2008. Chlorophyll meter was used to identify the required precise time of potato to nitrogen fertilizer application. Nitrogen topdress fertilizer was applied at two levels (of 100 and 150 kgN.ha-1) and during two nitrogen index of 90 and 95 percent. Results of analysis of variance showed that 95 percent nitrogen index versus 90 percent nitrogen index has a better efficiency in increment of potato crop yield, but in 95 percent index, nitrogen fertilizer levels of 100 and 150 kgN.ha-1 did not showed significant difference in tuber yield. Results of path analysis indicated the traits of leaf nitrogen and large tuber percentage had the most positive direct effect on tuber yield and the traits of tuber specific gravity and tiny tuber percentage had the most negative direct effect on tuber yield. Supplying of nitrogen despite decrement of tuber specific gravity, increased tuber yield by increment of large tuber percentage. Assessment of correlation coefficient indicated that there are high correlations between SPAD reading, leaf nitrogen percentage and large tuber percentage and also there are high correlations between these traits and yield of potato. In general, it appeared that nitrogen fertilizer application by using chlorophyll meter, in addition to producing desirable yield of tuber, leads to make desirable quality of tuber and economy in nitrogen fertilizers application.

کلیدواژه‌ها [English]

• Nitrogen fertilizer
• Nitrogen index
• Path analysis
• Tuber yield

مراجع

1- Ahmad J.I.S., Reid, F., Alan, N.N., and Hansen, C. 1999. Nitrogen sensing for precision agriculture using chlorophyll maps. ASAE/CSAE-SCGR Annual International Meeting. Sheraton Center. Toronto, ON, Canada, July 18-21.

2- Bindi, M., Hacour, A., Vandermeiren, K., Craigon, J., Ojanpera, K., Sellden, G., hogy, P., Finnan, J., and Fibbi, L. 2002. Chlorophyll concentration of potatos grown under elevated carbon dioxide and/or ozone concentrations. European Journal of Agronomy 17: 319-335.

3- FAO. 2007. FAO statistical databases. Available online at http://www. Fao.org

4- Gianquinto, G., Sambo, P., and Bona, S. 1997. The use of SPAD-502 chlorophyll meter for dynamically optimizing the Nitrogen supply in potato crop. International Symposium on Timing of Field Production in Vegetable Crops.University of Podova, Legnaro, Italy.

5- Gianquinto, G., Sambo, P., and Pimpini, F. 2003. The use of SPAD-502 chlorophyllmeter for dynamically optimising the nitrogen supply in potato crop: firstresults Acta Horticulturae 627: 225-230.

6- Jokela, W.E. 1992. Nitrogen fertilizer and dairy manure effects on corn yield and siol nitrate. Journal of Soil Science 56: 148-154.

7- Laurence, R.C.N., Armour, J.D., Shepherd, R.K., Loader, L.R., and Dwyer, MJ. 1985. Nitrogen fertilizer requirements of irrigated potatos on the Atherton Tableland. North Queensland. Australian Journal of Experimental Agriculture 25: 954-958.

8- Mosavi Fazl, H., and Faezniya, F. 2001. The effect of water and nitrogen levels on the yield and quality of potato. The 11th National Congress about Irrigation and Drianage of Iran. 273-295. (In Persian)

9- Murdock, L., Jones, S., Bowley, P., Needham, J.J., and Howe, P. 1997. Using a chlorophyll meter to make nitrogen recommendations on wheat. Co Operative Extension Service. University of Kentucky-College of Agriculture.

10- Oberle, S.L., and Keeney, D.R. 1990. Soil type, precipitation, and fertilizer N effects on corn yields. Journal of Production Agriculture 3: 522–527.

11- Osaki, M., Sagara, K., and Tanaka, A. 1992.Effect of nitrogen application on growth of various organs of potato plant. Japanese Journal of Siol Science and Plant Nutrition 63: 46-52.

12- Rezaee, A., and Soltani, A. 1996. Potato Farming. Mashhad, Jahad Daneshgahi Publication, Iran. (In Persian)

13- Roberts, S., Weaver, W.H., and Phelps, J.P. 1982. Effect of time of fertilization on nitrogen and yield of Russet Burbunk potatoes under center pivot irrigation. Potato Journal 59: 77-86.

14- Snapp, S., Smucker, D., and Vitosh, M. 2002. Nitrogen Management for Michigan Potatoes. Crop and Soil Sciences Dept.

15- Sparrow, L.A., and Chapman, S.R. 2003. Effects of nitrogen fertilizer on potato (Solanum tuberosum L. cv. Russet burbank( in Tasmania.1.Yield and quality. Australian Journal of Experimental Agriculture 43: 631-641.

16- Westerman, D.T., and Kleinkopf, G.E. 1985. Nitrogen requirements of potatoes. Agronomy Journal 77: 616-621.

17- Yazdandoost Hamedani, M. 2003. A study of the effect of nitrogen rates on yield, yield components and nitrate accumulation in potato varieties. Iranian J. Agric. Sci. 34(4): 977-985 (In Persian with English Summary)

18- Zebarth, B.J., Rees, H., Trembly, N., Fournier, P., and Leblan, B. 2003. Mapping patial variation in potato nitrogen status using the N sensor. Proceedings of the XXVI International Horticultural Congress, Toronto. Canada 11-17.

19- Zeinali, H., Hezarjaribi, E., and Ahmadi, M.R. 2002. Evaluation of genetic correlation of seed oil with some important agronomic traits in soybean through path analysis. Iranian. J. Agric. Sci. 33(4): 699-705. (In Persian with English Summary)