اثر قطع آبیاری در مراحل مختلف رشد زایشی بر عملکرد، اجزای عملکرد و روغن سه رقم گلرنگ بهاره

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

2 گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.

3 گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

چکیده

با توجه به نقش مهم روغن در تغذیه بشر و همچنین محدودیت منابع آب و اثر آن بر تولید و عملکرد روغن در گیاهان دانه روغنی، آزمایشی به منظور بررسی پاسخ ارقام گلرنگ بهاره به سطوح قطع آبیاری در مراحل مختلف رشد زایشی، به صورت کرت ای خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی و در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال 1387 انجام شد. کرتهای اصلی شامل چهار سطح قطع آبیاری (آبیاری کامل، آبیاری تا مرحله دانه بندی، آبیاری تا مرحله گلدهی و آبیاری تا مرحله تکمه دهی) و کرت های فرعی، سه رقم گلرنگ بهاره (محلی اصفهان، اصفهان28 و IL111) بود. نتایج نشان داد که تیمار آبیاری تا مرحله تکمه دهی باعث کاهش معنی دار تعداد طبق در بوته، تعداد طبق بارور در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، درصد و عملکرد روغن شد. در بین ارقام نیز رقم محلی اصفهان بیشترین تعداد طبق، تعداد طبق بارور و تعداد دانه در طبق را دارا بود و رقم IL111 در نقطه مقابل آن قرار گرفت. بیشترین و کمترین عملکرد دانه و روغن نیز به ترتیب مربوط به ارقام محلی اصفهان و IL111 بود. همچنین در بین اجزای عملکرد، تعداد طبق بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه داشت. به طور کلی نتایج این بررسی نشان داد که رقم محلی اصفهان در تمامی رژیم های قطع آبیاری عملکرد دانه بیشتری تولید نمود، بنابراین این رقم به دلیل بومی بودن و تطابق پذیری بیشتر آن به شرایط ایران، امکان تولید عملکردهای بالاتر را در مقایسه با سایر ارقام در شرایط کمبود آب فراهم می ند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effect of irrigation disruption in different reproductive growth stages on yield, yield components and oil content in three spring safflower cultivars

نویسندگان [English]

  • Bibi Elaheh Moosavi Far 1
  • Mohammad Ali Behdani 2
  • Majid Jami Al-Ahmadi 1
  • Mohammad Saeed Hosaini Bojd 3
1 Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Birjand, Birjand, Iran
2 Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Birjand,, Birjand, Iran.
3 Department of Chemistry, Faculty of Science, University of Birjand, Birjand, Iran
چکیده [English]

Oil has an important role in human food. An experiment was conducted in order to evaluate the response of spring genotypes of safflower to irrigation disruption in reproductive growth different stages, in a spilt plot arrangement based on randomized complete block design with four replications at Research Farm, Faculty of Agriculture, University of Birjand during 2008. Irrigation regimes (full irrigation = whole season irrigation, irrigation until grain filling, irrigation until flowering, and irrigation until heading-bud) and cultivars (Mahali Isfahan (a local variety), Isfahan28 and IL111) were arranged in main plots and subplots, respectively. Results showed that irrigation until heading-bud stage caused a significant reduction in number of total and fertile head per plant, number of seeds per head, 1000-seed weight, seed yield and oil content and yield. Among cultivars, Mahali Isfahan had the most number of total and fertile head per plant and number of seeds per head and IL111 showed just the reverse response. Also between yield components, number of total head per plant showed the highest correlation with yield. According to the results, Mahali Isfahan variety in all of the irrigation disruption regimes produced the highest kernel yield. Therefore, due to the nativeness of this cultivar and high adaptation to this arid climatic zone, provide an opportunity for producing higher yields in comparison with other cultivars under water stress.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Industrial crop
  • Oil
  • Seed yield
Behdani, M.A., Jami Al-Ahmadi, M., 2008. Evaluation of growth and yield safflower cultivars in different planting
dates. Iran. Agron. Res. 6(2), 245-254. (In Persian with English summary).
2- Tavakoli, A., 2002. Evaluation of the effect of irrigation disruption in different growth stages on yield and
components yield safflower plant. MSc. Thesis. Fac. Agric. Tehran Univ., Iran. (In Persian with English summary).
3- Jazaeri Nushabadi, M.R., Rezaei, A.M., 2007. Evaluation of relations between parameters in oat cultivars in water
stress and non- stress conditions. Sci. and Met. Agri. and Nat. Sou. 11(1), 265-278. (In Persian with English
summary).
4- Hasanzade, M., Naderi Darbaghshahi, M.R., Shiranirad, A.H., 2005. Evaluation of effects drought stress on yield
and components yield of autumn canola productivity cultivars in Isfahan region. Res. Agri. 1(2), 51-62. (In Persian
with English summary).
5- Rashed Mohasel, M.H., Behdani, M.A., 1994. Evaluation of the effect of cultivar and density on yield and
components yield safflower plant. Sci. Agro. Indu. 8(2), 110-122.
6- Kafi, M., Rostami, M., 2008. Effect of drought stress in reproductive growth stage on yield and components yield
and oil content three safflower cultivars in irrigation with salty water conditions. Iran. Agron. Res. 5(1), 121-131.
(In Persian with English summary).
7- Mousavifar, B.E., Behdani, M.A., Jami Al-Ahmadi, M., 2009. Response of spring safflower cultivars to different
irrigation intervals in Birjand condition. In: proceedings of regional congress on water crisis and drought. Rasht,
Iran, pp. 670-675. (In Persian with English summary).
8- Abel, G.H., 1976. Effects of irrigation regimes, planting date, nitrogen levels, and spacing on safflower cultivar.
Agron. J. 68, 448-451.
9- Arsalan, B., Yildirim, B., Ilbas, A., Dede, O., Okut, N., 1997. The effect of sowing date on yield and yield
characters of varieties oe safflower (Charthamus tinctorius L.). pp. 125-131. Paper presented at the fourth
International Safflower Conference Bary, Italy. June 2-7, 1997.
10- Bradford, K.J., 1994. Water stress and water relations of seed development: A critical review. Crop. Sci. 34, 1-11.
11- Cabuslay, G.S., Ito, O., Alejar, A.A., 2002. Physiological evaluation of responses of rice (Oriza sativa L.) to water
deficit. Plant. Sci. 163, 815-827.
12- Cassato, E., Ventricelli, P., Corlto, A., 1997. Response of hybrid and open pollinated safflower to increasing doses
of nitrogen fertility. Proceedings of the Fourth International Safflower Conference. Italy, Bari, 2-7 June. pp 98-103.
13- Clavel, D., Drame, N.K., Roy-Macauley, H., Braconnier, S., Laffray, D., 2005. Analysis of early responses to
drought associated with field drought adaptation in four Sahelian groundnut (Arachis hypogaea L.) Cultivars.
Environ. Exp. Bot. 54, 219-230.
14- Corleto, A., Cazzato, E., Verticelli, P., 1997. Performance of hybrid and O. P. safflower in two different
mediteranean environments. Proceeding of the Fourth International Safflower Conference. Italy, Bari, 2-7 June. Pp.
215-218.
15- De Souza, P.I., Egli, D. B., Bruening, W.P., 1997. Water stress during seed filling and leaf senescence in soybean.
Agron. J. 89, 807-812.
16- Duysen, M.E., Freeman, T.P., 1974. Effects of moderate water deficits on wheat seedling growth and plastid
pigment development. Plant. Physiol. 31, 262. 266.
17- Ghorpade, D.S., Tambe, S.I., Shinde, P.B., Zore, R.E., 1993. Variability pattern in agromorphological characters in
safflower (Carthamus tinctorius L.). Indian. J. Genet. Pl. Br. 53, 264-268.
18- Hashemi Dezfouli, A., 1994. Growth and yield of safflower as affected by drought stress. Cop. Res. Hisar. 7 (3),
313-319.
19- Koutroubas, S.D., Papakosta, D.K., Doitsinis, A., 2000. Water requirments for castor oil crop (Ricinnus communis
L.) in a Mediterranean climate. J. Agron. Crop. Sci. 14, 33-41.
20- Leonard, J.E., French, D.F., 1969. Growth yield and yield component of safflower as affected by irrigation regimes.
Crop. Sci. 61, 111-113.
21- Paramaswarapa, K.G., 1984. Genetic analysis of oil yield and other quantitative characters in safflower. Agron. J.
17, 83-86.
50 نشریه بوم شناسی کشاورزی، جلد 1، شماره 1، سال 1388
22- Prasad, S., Agrawal, R.K., Chaudhary, B.K., 1992. Correlation and path coefficient studies in hybrids. Third
International Safflower Conference Beijing. China. Pp. 69-75.
23- Rudra naik, V., Gulgangi, G.G., Mallapupr, C.P., Raju, S.G., 2001. Assosiathion analysis in safflower under rain
fed condition. 5th International Safflower Conference, Montana, USA. July 23-27.
24- Steer, B.T., Harrigan, E.K.S., 1986. Rates of nitrogen supply during different developmental stages affect yield
components of safflower (Carthamus tinctorius L.). Field. Crop. Res. 14, 221-23.
CAPTCHA Image