امکان‌سنجی استفاده از سوپر جاذب رطوبت به‌‌منظور کاهش تنش خشکی وارده به ذرت(Zea mays L.) در یک نظام زراعی کم‌‌نهاده در شرایط مشهد

جهان, محسن; کمایستانی, نفیسه; رنجبر, فاطمه

doi:10.22067/jag.v5i3.28999

امکان‌سنجی استفاده از سوپر جاذب رطوبت به‌‌منظور کاهش تنش خشکی وارده به ذرت(Zea mays L.) در یک نظام زراعی کم‌‌نهاده در شرایط مشهد

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

¹ گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

² فردوسی مشهد

10.22067/jag.v5i3.28999

چکیده

به‌منظور بررسی اثر سوپرجاذب در کاهش تنش خشکی در گیاه ذرت (Zea mays L.)، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 91-1390 در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. کرت‌های اصلی شامل: 1) کاربرد40 کیلوگرم در هکتار سوپرجاذب، 2)80 کیلوگرم در هکتار سوپرجاذب، 3) عدم مصرف سوپرجاذب و کرت‌های فرعی شامل فواصل مختلف آبیاری (7،10،14 روز بودند). نتایج آزمایش نشان داد که ارتفاع بوته (5/140 سانتی‌متر)، ماده خشک (5/144 گرم در مترمربع) تحت تأثیر سوپرجاذب قرار گرفت، به‌طوری‌که بیشترین مقدار آنها از کاربرد سطح دوم سوپرجاذب حاصل شد. ارتفاع بوته، ماده خشک، دمای کانوپی، تعداد ذرت، وزن تر، عملکرد اقتصادی، و وزن صد دانه تحت تأثیر فواصل آبیاری قرار گرفتند و هیچ تفاوت معنی‌داری بین دور آبیاری 10 و14 روز بین ارتفاع بوته، ماده خشک، دمای کانوپی، شاخص برداشت و وزن صددانه وجود نداشت که این نتایج می‌تواند در رابطه با کاهش آب مورد نیاز برای آبیاری ذرت مهم باشد. اثر تیمارهای آزمایشی بر شاخص برداشت غیرمعنی‌دار بود. برهمکنش بین سوپرجاذب و فواصل آبیاری نشان داد که در سطح دوم سوپرجاذب تفاوت قابل ملاحظه‌ای بین فواصل آبیاری 10 و 14 روز درتمام صفات وجود نداشت. اثرات متقابل برای فواصل آبیاری 7 و 14 روز برای تمامی شاخص‌ها به جز ماده خشک و عملکرد اقتصادی یکسان بود. به‌نظر می‌رسد که افزایش مصرف سوپرجاذب در افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک و در نهایت کاهش تنش خشکی موثر بود و افزایش فواصل آبیاری از 7 به 14 روز هیچ گونه کاهشی درعملکرد و اجزای عملکرد ذرت در شرایط مشهد ایجاد نمی‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assay for applying super absorbent polymer in a low input corn (Zea mays L.) production system aimed to reduce drought stress under Mashhad conditions

نویسندگان [English]

Mohsen Jahan ¹
Nafiseh Kamayestani ¹
fatemeh ranjbar ²

¹ Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Iran

چکیده [English]

In order to investigate the effects of super absorbent polymer application on reduction of drought stress to corn, a split plot arrangement based on randomized complete block design with three replications was conducted at Research Field of Agriculture Faculty of Ferdowsi University of Mashhad during growing season of 2010-11. The main plot treatments were 1) application of 40 kg.ha-1 super absorbent, 2) application of 80 kg.ha-1 super absorbent and 3) no application of super absorbent polymer. Three irrigation intervals (7, 10 and 14 days) assigned to sub plots. The results showed that super absorbent application affected plant height (H), and dry matter production (DM) as the highest of these traits resulted from level 2 of super absorbent application (140.5 cm, and 144.5 g.m-2, respectively). H, DM, canopy temperature (CT), cob number (N), fresh yield (FY), economic yield (EY) and 100-seed weight affected by irrigation intervals. There was no significant difference between 10 and 14 days irrigation interval as H, DM, CT, harvest Index (HI) and 100-seed weight, these results could be important concerning to reduce used water to irrigate corn. As experimental treatments did not have any effect on Leaf Area Index (LAI), and HI, it seems the positive effects of treatments revealed due to improved soil water holding capacity, soil physical properties improvement and reduction of drought stress. Interaction between super absorbent and irrigation intervals indicates that by level 2 super absorbent applications there are no significant differences between 14 and 10 days irrigation intervals, considering all traits. The same interaction just as before happened for 7 and 14 days irrigation intervals, except of EY and DM. In the other hand, by increasing application of super absorbent it could be possible to increase corn irrigation intervals from 7 to 14 days in Mashhad conditions without any reduction in yield and yield components. In general, these results indicate that super absorbent application could increase soil water holding capacity, reduce drought stress and partially supply corn water requirement during the growing season without any reduction in yield.

کلیدواژه‌ها [English]