اثر تغییر اقلیم بر اقتصاد گندم دیم (مطالعه موردی خراسان شمالی)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• فاطمه زرعکانی ¹
• غلامعلی کمالی ¹
• امیرحسین چیذری ²

¹ دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

² گروه اقتصادکشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

10.22067/jag.v6i2.39370

چکیده

تغییر اقلیم پدید‌ه ای است که در عصر حاضر بیشترین نگرانی ها را در میان جوامع و مراجع تصمیم گیری در سراسر دنیا به وجود آورده است. این پدیده تاثیرات مهمی در جنبه ‌های مختلف زندگی بشر داشته است. یکی از مهمترین محصولات کشاورزی که تحت تأثیر این پدیده قرار دارد، گندم است. با توجه به این موضوع، برای بررسی اثرات تغییر اقلیم بر عملکرد محصول گندم در استان خراسان شمالی، بر اطلاعات موجود در این استان تکیه شده است. به این منظور داده ‌های اقلیم شناسی ایستگاه هواشناسی سینوپتیک بجنورد از سال 1363 تا 1389 و همچنین اطلاعات اقتصادی گندم دیم در منطقه خراسان شمالی موجود در وزارت جهاد کشاورزی برای تحلیل وضعیت گذشته و آشکارسازی تغییر اقلیم و تعیین رابطه بین متغیر‌های اقتصادی و اقلیمی گندم مورد استفاده قرار گرفته است. برای تعیین رابطه میان اقتصاد گندم دیم و اقلیم منطقه، پارامتر‌های دمای کمینه و بیشینه و بارندگی سالانه و همچنین هزینه، قیمت گندم و جو و سطح زیر کشت به عنوان متغیر‌های مستقل و عملکرد و درآمد گندم دیم به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شد. همچنین برای پیش بینی مقدار پارامتر‌های اقلیمی در سال ‌های آینده از مدل اقلیمی LARS-WG و HADCM استفاده شده است. نتایج نشان داد که تغییر اقلیم در 30 سال گذشته در این استان اتفاق افتاده و رابطه معنی داری بین لگاریتم پارامتر‌های دمای کمینه، دمای بیشینه و بارندگی سالانه با عملکرد گندم دیم مشاهده شد. با استفاده از معادله به دست آمده برای عملکرد و درآمد محصول گندم و نتایج پیش بینی مدل عددی اقلیمی که نشان دهنده افزایش دمای کمینه (5/0 درجه سلسیوس) و بیشینه (5/0 درجه سلسیوس) و افزایش بارندگی (25 میلیمتر) از سال 2010 تا 2039 در این منطقه بود، افزایش نسبی در میزان عملکرد محصول گندم دیم (10 تن در هکتار) و درآمد به دست آمده (250000 تن/هزار ریال) در 30 سال آینده در این منطقه مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها

• پیش‌بینی اقلیمی
• خراسان شمالی
• عملکرد اقتصادی گندم دیم

---

عنوان مقاله [English]

The effect of climate change on the economy of rain fed wheat (a case study in Northern Khorasan)

نویسندگان [English]

• Fatemeh Zarakani ¹
• Gholamali Kamali ¹
• Amirhossein Chizari ²

¹ Sciences and Research Azad University, Tehran, Iran

² Department of Agricultural Economy, Faculty of Economics and Agricultural Development , Tehran University of Agriculture and Natural Resources Campus, Karaj, Iran

چکیده [English]

Climate change is a phenomenon that has made the most concern in communities and decision making centers. This phenomenon has important effects on different aspects of human life. One of the most important crops that are affected by climate change is wheat. Accordingly, data and information of Northern Khorasan have been used to study the effects of climate change on rain-fed wheat yield. For this reason, climatic data of Bojnourd synoptic station from 1984 to 2010 and economic data of Northern Khorasan rain-fed wheat available in Jihad Keshavarzi administration were used to analyze previous situation and detecting climate change and determine a relationship between economic yield and climatic variables. To determine relationship between economy of rain-fed wheat and regional climate, maximum and minimum temperature, annual precipitation and also cost of wheat production, price of wheat and barley, and cropping area have been selected as independent variables and yield and income of wheat have been selected as dependent variables. In addition, for prediction of the amount of climatic elements in future, numerical climatic meso scale models HADCM and LARS-WG have been used. The results showed that climate change occurred in 30 past years and there is significant relation between logarithm of maximum and minimum temperature and annual precipitation, and wheat yield. Using resulted equation for yield and income of wheat and the results from numerical climatic model showing 0.5 degree Celsius increasing of minimum and maximum temperature and decreasing 25 mm of precipitation from 2010 to 2039 in the region, increasing in wheat yield (10 kg.ha-1) and income (250000 t. thousand Rial-1) have been predicted in this region.

کلیدواژه‌ها [English]

• Climate change
• Climatic prediction
• Dry farming
• northern Khorasan
• Wheat economic yield

مراجع

Ghasemi, F., Mahdia, I., Belloumi, M., Sousse, I. 2011. Climate change impacts on wheat yields in Tunisia: An econometric analysis” politics and economics development, ERF 17thConference, Renaissance beach resort & Spa, Turkey, 20-22 March 2011, p. 123-141.

Haixiao Huang, H., and Madhu Khanna, M.2010. An Econometric Analysis of U.S. Crop Yield and Cropland Acreage: Implications for the Impact of Climate Change, Agricultural and Applied Economics Association, Agricultural & Applied Economics Association 2010, AAEA, CAES, & WAEA Joint Annual Meeting, Denver, Colorado, July 25-27, 2010, p. 325-356

Kamali, G.A, and Koocheki, A. 2005. Potential impacts of climate change on agro climatic indicators in Iran. Arid land research and management 20: 245-259.

Kamali, G.A, and Nassiri, M. 2005. Potential impact of climate change on rainfed wheat production in Iran. Agronomy and Soil Science 52: 113-124.

Kazemizad, M. 1998. Determining the best time and region for rain-fed wheat in West Azerbaijan based on temperature and precipitation, MSc Thesis, Tarbiat Moallem University, Tehran, Iran. (In Persian with English Summary)

Nadjafi, H., Chizari, A.H., and Kamali, G.A. 2009. Study on economic effect of climate change on rain-fed wheat (Case study: Maraghe), MSc Thesis, Tarbiat Modarres University, Tehran, Iran. (In Persian with English Summary)

Nigol, S. 2008. Assessing relative performance of econometric models in measuring the impact of climate change on agriculture using spatial autoregression. Southern Regional Science Association 38(2): 195–209.

Ortiz R. 2008. Climate change: can wheat beat the heat? Agriculture Ecosystem & Environment 46-58.

Rahimzade, F. 2011. Statistical methods in meteorological and climatological study, Seyed Bagher Hosseini Publication. (In Persian)

Richter, G.M., and Semenov, M.A. 2005. Modeling impacts of climate change on wheat yields in England and Wales: assessing drought risks. Agricultural Systems 85(1): 77-97.

Seyed Sajidin, H. 2007. Prospects for wheat production under changing climate in mountain areas of Pakistan– An econometric analysis. Agricultural Systems 94: 494-501.

Vaseghi, E., and Esmaeeli, A.K. 2008. Study of economical effect of climate change on Iran’s agriculture (Case Study: wheat), Agricultural science and technology 45: 685-696.

Zarin, A. 2000. Modeling of rain-fed wheat yield according to agricultural climatology criteria in West Azerbayjan, MSc Thesis, Tarbiat Modarres University. Tehran, Iran. (In Persian with English Summary)