بررسی امکان بهبود رشد ریشه گیاه عدس با استفاده از همزیستی میکوریزایی و آزوسپریلیوم تحت شرایط دیم

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• صادق ملکی ¹
• فیاض آقایاری ¹
• محمد رضا اردکانی ²
• فرهاد رجالی ¹

¹ گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، کرج، ایران

² گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، کرج، ایران

10.22067/jag.v6i4.25917

چکیده

این تحقیق به منظور بررسی امکان بهبود رشد ریشه گیاه عدس با استفاده از همزیستی میکوریزایی و همیاری باکتری آزوسپریلیوم تحت شرایط دیم انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل سه عاملی با استفاده از عامل های قارچ میکوریزا( عدم مصرف میکوریزا، مصرف گونه گلوموس انترارادیس و مصرف گونه گلوموس موسه)، باکتری آزوسپریلیوم (عدم مصرف باکتری و مصرف باکتری آزوسپریلیوم برازیلنس) و ارقام عدس (رقم دانه درشت مشهدی و رقم دانه ریز ناز) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با دوازده تیمار و چهار تکرار در شرایط مزرعه به اجرا در آمد. نتایج نشان داد اثر میکوریزا بر صفات وزن خشک ریشه، درصد کلونیزاسیون ریشه و وزن خشک ریشه های میکوریزایی در سطح 1% معنی دار می باشد. بیشترین وزن خشک ریشه، درصد کلونیزاسیون ریشه و وزن خشک ریشه های میکوریزایی در مصرف میکوریزا گلوموس موسه حاصل گردید. همچنین اثر آزوسپریلیوم بر درصد کلونیزاسیون ریشه در سطح 1% معنی دار و بر روی صفات دیگر معنی دار نگردید. بین ارقام مختلف عدس تفاوت معنی داری در صفات مورد مطالعه ریشه وجود نداشت. همچنین در بررسی اثرات متقابل معلوم گردید که اثر متقابل آزوسپریلیوم و ارقام عدس بر درصد کلونیزاسیون ریشه در سطح 5% ، اثر متقابل میکوریزا و ارقام عدس بر درصد کلونیزاسیون ریشه در سطح 1% و اثرات متقابل سه گانه آزوسپریلیوم، میکوریزا و ارقام عدس بر درصد کلونیزاسیون ریشه در سطح 5% معنی دار می باشد. مقایسه میانگین ها مبین آن بود که بیشترین درصد کلونیزاسیون ریشه مربوط به تیمار مصرف آزوسپریلیوم، مصرف میکوریزا گلوموس موسه و رقم ناز (19/46%) می باشد.

کلیدواژه‌ها

• کود های آلی
• کلونیزاسیون ریشه
• عدس
• دیم

---

عنوان مقاله [English]

Consideration of possibility improving root growth of lentil with use symbiosis Mycorrhiza and Azospirillum under Rainfed Condition

نویسندگان [English]

• Sadegh Maleki ¹
• Fayaz Aghayari ¹
• Mohammad Reza Ardakani ²
• Farhad Rejali ¹

¹ Agronomy Department, Islamic Azad University, Karaj Branch, Karaj, Iran

² Agronomy Department, Islamic Azad University, Karaj Branch, Karaj, Iran

چکیده [English]

This study in order to evaluate the possibility of improving the root growth of lentil with use Mycorrhiza symbiosis with cooperation Azospirillum bacteria under rainfed conditions was conducted. A tri-factorial experiment was organized on the basis of Randomized Complete Block Design with four replicates, in which factor M was the Mycorrhizal inoculums in three levels including (not use, use Mycorrhiza Glomus intraradices and use Mycorrhiza Glomus mosseae), Factor A was Azospirillum in 2 levels including (not use and use Azospirillum brasilense) and factor L as the lentil cultivar with two levels consists of Mashhadi coarse grain cultivar and Naz fine seed cultivar.The results showed that the apply factor of Mycorrhiza, traits of root dry weight, percentage of root colonization and Mycorrhizal root dry weight at 1% level were significant. Also with apply Azospirillum Factor, percentage of root colonization trait at 1% level was Significant. The results survey the interaction between Azospirillum and Lentil cultivars showed that percentage of root colonization at the 5% level was significant. The results showed that the interaction Mycorrhiza and lentil cultivars on the percentage of root colonization at 1% level were significant. Also, three-way interaction Azospirillum, Mycorrhiza and lentil cultivars showed the percentage of root colonization trait at the 5% level was significant. Highest value for percentage of root colonization was recorded in treatment of use Azospirillum brasilense, use Mycorrhiza Glomus mosseae and Naz cultivar (46.19%).

کلیدواژه‌ها [English]

• Biofertilizers
• Root colonization
• Lentil
• Rainfed