بررسی اثر کودهای بیولوژیک بر گره زایی و رشد سویا (Glycine max L.) تحت تنش کم آبی بذر

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• معصومه تاجیک خاوه ¹
• ایرج اله دادی ²
• جهانفر دانشیان ³
• امید آرمند پیشه ⁴

¹ پردیس ابوریحان دانشگاه تهران، ایران

² پردیس ابوریحان دانشگاه تهران، تهران، ایران

³ مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کرج، ایران

⁴ دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

10.22067/jag.v3i3.13563

چکیده

به منظور بررسی تأثیر کودهای بیولوژیک بر قدرت رویش بذرها حاصل از تنش کم‌آبی سویا (Glycine max L.) و ویژگی های مرتبط، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در گلخانه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران در سال 1386 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل کود بیولوژیک (تلقیح بذرها با Bradyrhizobium japonicum، تلقیح توأم با B. japonicum و Pseudomonas fluorescens و تلقیح توأم با B. japonicum و Glomus mosseae)، رقم (ZaltaZalha و لاین Clark×Hobbit) و تنش کم آبی ]آبیاری پس از 50 (آبیاری مطلوب)، 100 (تنش متوسط) و 150 (تنش شدید) میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A در مزرعه گیاه مادری[ بودند. نتایج نشان داد که تنش کم‌آبی تأثیر منفی برکیفیت بذر داشت و موجب کاهش قابلیت ظهور گیاهچه، متوسط ظهور گیاهچه روزانه، وزن خشک ساقه، برگ و ریشه و تعداد گره شد. در مقایسه ارقام، رقم زالتازالها با وزن خشک ساقه و تعداد برگ بیشتر، رقم برتر بود. کاربرد کود بیولوژیک بر قطر ساقه، وزن خشک ساقه، برگ و ریشه و تعداد برگ و گره مؤثر بود و تلقیح توأم بذرها با برادی ریزوبیوم و گلوموس موجب افزایش صفات مذکور شد. همچنین کاربرد کود بیولوژیک در سطوح مختلف تنش کم‌آبی بر وزن خشک ساقه ارقام مؤثر بود و تلقیح توأم بذرها ارقام با برادی ریزوبیوم و گلوموس موجب افزایش وزن خشک ساقه شد.

کلیدواژه‌ها

• قابلیت ظهور گیاهچه
• کیفیت بذر
• گلوموس موسه

---

عنوان مقاله [English]

Evaluating effect of biofertilizer on nodulation and soybean (Glycine max L) plants growth characteristics under water deficit stress of seed

نویسندگان [English]

• Masoomeh Tajik Khaveh ¹
• Iraj Allahdadi ²
• Jahanfar Daneshian ³
• Omid Azmand Pisheh ⁴

¹ University of Tehran, College of AbuRaihan, Tehran, Iran

² University of Tehran, College of AbuRaihan, Tehran, Iran

³ Seed and Plant Certification and Registration Institute, Karaj, Iran

⁴ Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

چکیده [English]

In order to evaluate the effects of biofertilizer on soybean (Glycine max L.) seed vigor that produced under water deficit condition and related traits, an experiment was conducted in a factorial layout based of complete randomized block design with four replications at the research greenhouse of Aboureihan campus- Tehran University, Iran. Experimental treatments were include biofertilizer (seed inoculation with Bradyrhizobium japonicum, co-inoculation with Bradyrhizobium japonicum and Pseudomonas fluorescens, co-inoculation with Bradyrhizobium japonicum and Glomus mosseae), Cultivar (Zalta Zalha and Clark×Hobbit line) and water deficit stress [irrigation plants after 50 (normal irrigation), 100 (medium stress), 150 (sever stress) mm evaporation from pan class A, in parents field]. Results showed that the water deficit stress had negative effects on seed quality and seedling emergence percentage, mean daily seedling emergence, root, leaf and shoot dry weight, number of nodule were decreased. ZaltaZalha cultivar had higher shoot dry weight and number of leaf compared with other cultivars. Applications of biofertilzer was effective on stem diameter, root, leaf and shoot dry weight, number of leaf and nodule and those attributes increased by co-inoculation of Bradyrhizobium japonicum and Glomus mosseae. Also, use of biofertilizer in stress levels was effective on stem dry weight. Stem dry weight was increased by Co-inoculation of cultivar seeds with Bradyrhizobium japonicum and Glomus mosseae.

کلیدواژه‌ها [English]

• Glomus mosseae
• Seedling emergence percentage
• Seed quality