ضدعفونی بذر گندم و تأثیر آن بر شاخص های قدرت بذر از منظر زیست محیطی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• حمید رضا توکلی کاخکی ¹
• علیرضا بهشتی ²

¹ مرکز تحقیقات آموزش کشاورزی و مناببع طبیعی خراسان رضوی

² مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

10.22067/jag.v2i1.7616

چکیده

در سیستم های کشاورزی رایج استفاده از آفت کش ها و قارچ کش ها برای تیمار نمودن بذر بصورت گسترده ای کاربرد یافته است. این مطالعه به منظور بررسی اثر ضدعفونی بذر بر شاخص های قدرت بذر گندم بک کراس روشن در سال 1386در شرایط آزمایشگاهی به مرحله اجرا درآمد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با هشت تکرار اجراء شد. فاکتورهای مورد بررسی در این شامل مرحله آلودگی بذر به اسپور سیاهک پنهان معمولی گندم (laevis Tilletia) در دو سطح ( آلودگی و عدم آلودگی)، نوع قارچ کش در چهار سطح (رئال، ویتاواکس، دیویدند و شاهد) و سه سطح مدت نگهداری بذر (30،60و 90 روز) بود. نتایج نشان داد که آلودگی بذر و نوع قارچ کش اثر معنی بر طول ساقه چه و طول ریشه چه داشت (01/0 ≤ P). اثرمدت نگهداری بذر بر صفات درصد جوانه زنی، وزن خشک گیاهچه،طول ریشه چه و طول ساقه چه معنی دار (01/0 ≤ P) بود. اثر متقابل آلودگی بذر و نوع قارچ کش ها بر شاخص های سرعت و درصد جوانه زنی،وزن خشک گیاهچه وطول ریشه چه معنی دار نبود. بر اساس این نتایج آزمایشگاهی، استفاده از قارچ کش های ضدعفونی کننده بذردر صورت عدم ضرورت نه تنها موجب خسارت احتمالی به بنیه بذر می شود بلکه، صدمات زیست محیطی را نیز بدنبال خواهد داشت. چنانچه آلودگی بذر و شیوع بیماری در مزرعه محرز باشد و باتوجه به متفاوت بودن عکس العمل ارقام مختلف گندم به بیماری سیاهک پنهان گندم و با تکیه و بهره گیری از نتایج آزمایش های مزرعه ای استفاده از قارچ کش مطلوب می تواند در جلوگیری از کاهش عملکرد موثربوده و حداقل مخاطرات زیست محیطی را بدنبال داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

• آلودگی بذر
• جوانه زنی بذر
• قارچ کش

---

عنوان مقاله [English]

Wheat seed treatment and its effect on seed vigor indices from bioenvironmental aspect

نویسندگان [English]

• Hamid Reza Tavakoli Kakhki ¹
• Alireza Beheshti ²

¹ Agricultural Education and Natural Resources Research Center of Khorasan Razavi

² Agricultural Education and Natural Resources Research Center of Khorasan Razavi

چکیده [English]

In conventional agricultural systems application of fungicide and pesticides for seed treatment had been extended in wide range. This study was conducted to evaluate the effects of seed treatment on seed vigor indices on back cross Roshan of wheat cultivar in vitro status during 2007. The experiment was done in a completely randomized factorial design with eight replications. Treatment were including wheat seed in two levels (contaminated with common bunt teliospores and health seeds), fungicides in four levels (Real, Vitavax, dividend and control) and seed storage time following treatment in three levels (30, 60 and 90 days) were tested in the experiment. Results revealed that contamination and fungicide affected shoot and root lengths significantly (p≤0.01). Seed storage had significant effect (p≤0.01) on germination percentage, seedling dry weight, root and shoot lengths. Interaction between contamination and fungicide was not significant for germination rate, seed germination percentage, seedling dry weight and root length. According to these laboratory results seed treatment with fungicide not only lost seed vigor but also damaged bioenvironmental indices could be expected. Whenever seeds contaminated by common bunt and epidemic of disease are definitely by emphasis on field experiment results and different reaction of wheat varieties to common bunt, utilization of favorite fungicide will be useful and yield loss and bioenvironmental hazard will be decreased.

کلیدواژه‌ها [English]

• Fungicide
• Infection seed
• Seed germination

مراجع

1- Ashley, R.O., and Martin, G. 2003. Spring wheat seed treatment demonstration. Annual Report Agronomy Section Dickinson Research Extension Center .Available at: Web Site http://www. ag.ndsu.nodak. edu/dickinso/research/2003/agron03i.htm.

2- Atahosaini, M., Torabi, M., and Jafarpour, B. 2003. Physiological races of Tilletia laevis in Khorsan. Seed and Plant Journal Agricultural Research 18: 383-393. (In Persian whit English Summary)

3- Bertelsen, J.R., de Neergaard, E., and Smedegaard-Petersen, V. 2001. Fungicidal effects of azoxystrobin and epoxiconazole on phyllosphere fungi, senescence and yield of winter wheat. Plant Pathology 50: 190–205.

4- Borgen, A. 2004. Organic seed treatment to control common bunt (Tilletia tritici) in wheat. Seed Testing International No. 128.

5- Clark, S.M., and Scott, D.J. 1982. Effects of carboxin, benomyl and captan on the germination of wheat during the post harvest dormancy period. Seed Science and Technology 10: 87-94.

6- Dimmock, J.P.R.E., and Gooding, M.J. 2002. The effects of fungicides on Hagberg falling number and blackpoint in winter wheat. Crop Protection 21: 475–487.

7- Ellis, R.H., and Roberts, E.H. 1980. Towards a rational basis for testing seed quality in seed production. Butterworths, London. p. 605-635.

8- Giri, G.S., and Llinger, W.F. 2003. Seed priming winter wheat for germination emergence and yield. Crop Science 43:2135-2141.

9- Gliessman, S.R. 2000. Agroecology: Ecological Processes in Sustainable Agriculture. CRC. p. 3-17.

10- Gupta, R.B.L., Majumdar, V.L., and Bhatnagar, G.C. 1990. Influence of seed dressing fungicides on mycoflora and viability of wheat seed under storage. Seed Research 18: 157-159.

11- Kashyap, R.K., Chaudhary, O.P., and Sheoran, I.S. 1994. Effects of insecticide seed treatments on seed viability and vigour in wheat cultivars. Seed Science and Technology 22: 503-507.

12- Khanzada, K.A., and Mathur, S.B. 1983. Control of loose smut of wheat by carboxin, fenfuram and triadimenol .Seed Science and Technology 44:947-949.

13- Khanzada, K.A., Aslam Rajput, M., Sarwar Shah, G., Mubeen Lodhi, A., and Mehbood, F. 2002. Effect of seed dressing fungicides for the control of seedborne mycoflora of wheat. Asian Journal of Plant Sciences 4: 441-444.

14- Lu, Y.C., and Terry, C.K. 1995. Implication of sustainable agriculture for the world food situation. Food Reviews International 11(2): 255-280.

15- Mathre, D.E., Johnston, H.R., and Greym, W.E. 2001. Small grain cereal seed treatment. The Plant Health Instructor. Available at Web site http:// www.apsnet.org / education /advanced plant path/ topics / seed treatment / top.

16- Querou, R., Euvrard, M., and Gauvrit, C. 1998. Uptake and fate of triticonazole applied as seed treatment to spring wheat (Triticum aestivum L.). Pesticide Science 53: 324-332.

17- Randhawa, H.S., Sharma, H.L., Kaur, J., and Dhaliwal, A.S. 1985. Effect of fungicides on germination and seed mycoflora on wheat under different storage conditions. Pesticides 19: 36-38.

18- SAS Institute, 1989.In: SAS/STAT User’s Guide, Version 6. 4th ed.SAS Inst., Inc., Cary, NC.