ارزیابی اثر تلفیقی کاربرد گوگرد باتیوباسیلوس بر عملکرد کیفی و خصوصیات مورفولوژیک گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)

نوربخش, فخرالسادات; بهدانی, محمدعلی; جامی الاحمدی, مجید; محمودی, سهراب

doi:10.22067/jag.v6i1.35657

ارزیابی اثر تلفیقی کاربرد گوگرد باتیوباسیلوس بر عملکرد کیفی و خصوصیات مورفولوژیک گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.

10.22067/jag.v6i1.35657

چکیده

با توجه به قلیائیت بالای بیشتر خاک‌های ایران و عدم دسترسی کافی گیاهان به برخی عناصر غذایی در این شرایط، مصرف گوگرد یکی از راهکارهای افزایش دسترسیبه عناصر غذایی غیرقابل حل به ویژه در خاک های آهکی و قلیایی محسوب می شود. البته شرط بهره برداری از توان بالقوه گوگرد، حضور ریزجانداران اکسیدکننده به ویژه باکتری های تیوباسیلوس می باشد. این آزمایش با هدف بررسی عملکرد کیفی و خصوصیات مرفولوژیک گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) تحت تأثیر کودهای گوگردی و تیوباسیلوس در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال زراعی 88-1387 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها دو فاکتور کود گوگرد آلی گرانوله در چهار سطح (0، 300، 400 و 500 کیلوگرم در هکتار) و کود بیولوژیک بیوسولفور حاوی تیوباسیلوس در چهار سطح (0، 1، 2 و 3 کیلوگرم در هکتار به ازای 100 کیلوگرم در هکتار گوگرد آلی) بودند. صفات مورد بررسی شامل ارتفاع و قطر ساقه اصلی و خصوصیات کیفی شامل محتوی پروتئین و روغن دانه و غلظت گوگرد و فسفر برگ گلرنگ بودند. نتایج نشان داد که اثر ساده کود گوگرد و کود بیولوژیک بیوسولفور حاویتیوباسیلوس و اثر متقابل آنهابر درصد روغن و پروتئین بذر، غلظت فسفر برگ، غلظت گوگرد برگ و ارتفاع و قطر ساقه اصلی گلرنگ معنی دار (01/0≥p) بود. بالاترین درصد پروتئین بذر مربوط به تیمار500 کیلوگرم در هکتار گوگرد برابر با 4/20 درصد بود و کمترین درصد پروتئین بذر برابر با 1/17 درصد مربوط به شاهد بود. کمترین درصد روغن (7/18 درصد) برای شاهد مشاهده شد و تیمار500 کیلوگرم در هکتار گوگرد بیشترین افزایش درصد روغن بذر را به میزان 26 درصد نسبت به شاهد به خود اختصاص داد. بیشترین ارتفاع و قطر ساقه اصلی گلرنگ برای تیمار کاربرد 400 و 500 کیلوگرم در هکتار گوگرد با سه کیلوگرم در هکتار کود بیولوژیک بیوسولفور حاوی تیوباسیلوسمشاهده شد. بنابراین، با توجه به نتایج به نظر می رسد که می توان مصرف تلفیقی گوگرد به همراه تلقیح با باکتری تیوباسیلوس را به عنوان راهکاری اکولوژیک در راستای دستیابی به افزایش رشد و تولید کمی و کیفی گیاهان دانه روغنی نظیر گلرنگ، به ویژه در خاک های با قلیائیت بالا، مدنظر قرار داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of integrated impact of sulfur and Thiobacillus on qualitative and morphological characteristics of safflower (CarthamustinctoriusL.)

نویسندگان [English]

Fakhrossadat NoorBakhsh
Mohammad Ali Behdani
Majid Jami Al-Ahmadi
Sohrab Mahmodi

Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Birjand University, Birjand, Iran.

چکیده [English]

Considering high alkalinity of Iranian soils and lack of availability of some nutrients in those conditions, sulfur consumption is one approach to increase the availability of insoluble nutrients especially in calcareous and alkaline soils. Effectiveness of sulfur depends on activity of sulfur oxidizing bacteria especially Thiobacillus genus (T). In order to study the qualitative yield and morphological characteristics of safflower (Carthamustinctorius L.), a field experiment was carried out as factorial layout based on a randomized complete block design with three replications at the Agricultural Research Station, College of Agriculture, Birjand University during growing season 2010-2011. Treatments were including four sulfur levels (0, 300, 400 and 500 kg.ha-1) and four levels of Thiobacillus (0, 1, 2 and 3 kg.ha-1 per 100 kg.ha-1 organic sulfur). Studied traits were height and diameter of stems and qualitative characteristics of safflower such as protein and oil contents in seed and sulfur and phosphorus concentrations in leaf. Results showed that the effect of sulfur and biosulfur with Thiobacillusas a biofertilizer and their interaction effects were significant (p≤0.01) on oil and protein contents of seed, phosphorus and sulfur concentrations of leaf, and also on height and stem diameter of safflower. The highest seed protein content was observed in 500 kg.ha-1sulfur with 20.4% and the lowest was for control plots with 17.1%. The minimum oil content was recorded in control plots (18.7%) and the highest improvement compared to control was obtained in 500 kg.ha-1sulfur with 26%. The highest height and stem diameter of safflower were observed in 400 and 500 kg.ha-1sulfur with 3 kg.ha-1Thiobacillus. So, it seems that integrated application of sulfur with Thiobacillus inoculation is an ecological strategy for improving of qualitative and quantitative growth and producing of oil crops such as safflower.

کلیدواژه‌ها [English]