بررسی عملکرد دانه و شاخص های رقابتی در کشت مخلوط ذرت دانه ای (Zea mays L.)

ضیایی, حکیمه; پیردشتی, همت اله; زارع, سودابه; متقیان, آلاله

doi:10.22067/jag.v7i1.21888

بررسی عملکرد دانه و شاخص های رقابتی در کشت مخلوط ذرت دانه ای (Zea mays L.)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشگاه تبریز

² گروه زراعت، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی ومنابع طبیعی ساری

³ دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

⁴ پژوهشکده ژنتیک و زیست‌فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

10.22067/jag.v7i1.21888

چکیده

به منظور ارزیابی کشت مخلوط ذرت (Zea mays L.) و انواع لوبیا (Phaseolus spp.) آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال زراعی 1389 اجرا شد. تیمار ها شامل کشت خالص ذرت سینگل کراس ٧٠٤، لوبیا سبز، لوبیا سفید، لوبیا قرمز، لوبیا چیتی، لوبیا خنجری و کشت مخلوط ذرت با انواع لوبیا به نسبت 50:50 در نظر گرفته شد. در این آزمایش لوبیا سبز و لوبیا چیتی درکشت مخلوط با ذرت از حداکثر عملکرد (به ترتیب 4/5734 و 3/5674 کیلوگرم در هکتار) و کارایی استفاده از زمین (به ترتیب 13/1LER= و 21/1LER=) برخوردار بودند. با بررسی شاخص های رقابتی مشخص گردید که لوبیا قرمز (85/1k=)، لوبیا سفید (41/2k=) و لوبیا خنجری (80/2k=) از حداکثر ضریب ازدحامی برخوردار بودند در حالی که بیشترین ضریب غالبیت به لوبیا چیتی در مخلوط با ذرت (02/0-A=) تعلق داشت. همچنین لوبیا قرمز و لوبیا چیتی از حداکثر نسبت رقابت (به ترتیب 75/0 CR= و 98/0 CR=) برخوردار بودند. به علاوه حداکثر ضریب ازدحامی ذرت (15/1K=) به کشت مخلوط ذرت و لوبیا خنجری تعلق داشت و بیشترین ضریب غالبیت ذرت در کشت مخلوط ذرت با لوبیا سفید (60/0+A=) و لوبیا سبز (69/0+A=) مشاهده شد. در مجموع با توجه شاخص های رقابتی ، کشت مخلوط لوبیا قرمز و لوبیا چیتی با ذرت به نسبت 50:50 از بهترین عملکرد برخوردار بودند.به علاوه حداکثر ضریب ازدحامی ذرت (15/1K=) به کشت مخلوط ذرت و لوبیا خنجری تعلق داشت و بیشترین ضریب غالبیت ذرت در کشت مخلوط ذرت با لوبیا سفید (60/0+A=) و لوبیا سبز (69/0+A=) مشاهده شد. در مجموع با توجه شاخص های رقابتی ، کشت مخلوط لوبیا قرمز و لوبیا چیتی با ذرت به نسبت 50:50 از بهترین عملکرد برخوردار بودند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of seed yield and competition indices of corn (Zea mays L.) intercropped with different bean (Phaseolus spp.) types

نویسندگان [English]

Hakime Ziaei ¹
Hemmatollah Pirdashti ²
Soudabe Zare ³
Alaleh Mottaghian ⁴

² Department of Agronomy and Plant Breeding, Genetic and Agricultural Biotechnology Institute of Tabarestan, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari

چکیده [English]

In order to evaluate the intercropping of corn (Zea mays L.) and bean cultivars (Phaseolus spp.) an experiment was carried out in a randomized complete block design with three replicaties at Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University during growing season of 2010. The experimental treatments consisted of sole cropping of corn, white bean, bush bean, red bean, pinto bean and sword bean and 50:50 ratio of corn and bean types. In this experiment, the corn-bush bean and corn-pinto bean intercropping had the highest seed yield (5734.4 and 5674.3 kg/ha-1, respectively) and land equivalent ratio (LER=1.13 and 1.21, respectively). Evaluated intercropping indices indicated that red bean (k= 1.85), pinto bean (k= 2.41) and sword bean (k= 2.80) had the highest crowding coefficient whereas the maximum aggressivity value was belonged to pinto bean intercropped with corn (A= -0.02). Also, both the red bean and pinto bean (CR=0.75 and CR=0.98, respectively) had the maximum competitive ratio. Furthermore, the most corn crowding coefficient (K=1.15) was belonged to corn and sword bean intercropping and maximum corn aggressivity value was observed in corn intercropped with white bean (A=+0.60) and bush bean (A=+0.69). In conclusion, according to competition indices, intercropping of 50% corn + 50 % red bean and pinto bean plants were superior as compared to other combinations.Also, both the red bean and pinto bean (CR=0.75 and CR=0.98, respectively) had the maximum competitive ratio. Furthermore, the most corn crowding coefficient (K=1.15) was belonged to corn and sword bean intercropping and maximum corn aggressivity value was observed in corn intercropped with white bean (A=+0.60) and bush bean (A=+0.69). In conclusion, according to competition indices, intercropping of 50% corn + 50 % red bean and pinto bean plants were superior as compared to other combinations.

کلیدواژه‌ها [English]