اثر تنش خشکی و منابع کودی بر عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)

محسن نیا, امید; جلیلیان, جلال

doi:10.22067/jag.v4i3.15312

اثر تنش خشکی و منابع کودی بر عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ایران

10.22067/jag.v4i3.15312

چکیده

این آزمایش با هدف بررسی اثر تنش خشکی و منابع کودی بر عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) به صورت کرت‌های خرد شده با طرح پایة بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه در سال زراعی 89-1388 اجرا شد. تیمارها شامل، آبیاری کامل (I1)، قطع آبیاری در مرحله رشد رویشی (I2) و زایشی (I3)، به عنوان کرت‌های اصلی و منابع کودی شامل بدون کود (شاهد) (C)، اوره (U)، کود آلی هیومیکس (O)، بیولوژیک (نیتروکسین (N) و بیوسولفور (B))، تلفیقی: (اوره + هیومیکس + نیتروکسین) (T1) و (اوره + هیومیکس + بیوسولفور) (T2)، به عنوان کرت‎های فرعی بودند. نتایج نشان داد که اثر متقابل تنش کم‌آبی و منابع کودی بر تعداد طبق در بوته، وزن هزار دانه و درصد روغن گلرنگ معنی‌دار بود. بیشترین تعداد طبق در بوته (3/18) در تیمار I1T2 و کمترین تعداد آن (4/10) در I2U دیده شد. بالاترین (7/44 گرم) و پایین‌ترین (05/32 گرم) وزن هزار دانه نیز به ترتیب در تیمارهای I3T2 و I1O بدست آمد. تیمارهای I1B و I3C به ترتیب بیشترین و کمترین میزان روغن را دارا بودند. از تیمار I1، بیشترین مقدار عملکرد بیولوژیک (6/8819 کیلوگرم در هکتار) بدست آمد، در حالیکه کمترین مقدار آن در تیمارI2 مشاهده شد. تیمار‌های آبیاری I1 و I2 بیشترین و کمترین وزن دانه در طبق و عملکرد دانه را دارا بودند. بیشترین مقدار عملکرد دانه (2830 کیلوگرم در هکتار) در تیمار T2 و کمترین مقدار آن (4/1845 کیلوگرم در هکتار) در تیمار بدون کود بدست آمد. به طور کلی، اعمال تنش کم‌آبی در مرحله رشد رویشی باعث بیشترین کاهش در اکثر صفات مرتبط با عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ شد. در بین منابع کودی، تیمار کود تلفیقی (اوره + هیومیکس + بیوسولفور) بیشترین اثر مفید بر تولید گلرنگ داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effects of drought stress and fertilizer sources on yield and yield components of safflower (Carthamus tinctorius L.)

نویسندگان [English]

Omid Mohsen Nia
Jalal Jalilian

Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Urmia University, Iran

چکیده [English]

In order to study the effect of different drought stresses and fertilizer sources on yield and yield components of safflower (Carthamus tinctorius L.), a field experiment was conducted as split plot based on randomized complete block design with three replications at the Agricultural Research Station, college of Agriculture, Urmia University, Iran during growing season of 2009-2010. Treatments consisted of well-irrigation (I1), irrigation only at vegetative growth stage (I2), and irrigation only at reproductive growth stage (I3) as main plots and fertilizer sources including control (C), Urea (U), Humix as organic fertilizer (O), biofertilizes of Nitroxin (N), Biosoulphoure (B), integrated fertilizer treatments (Urea + Humix + Nitroxin) (T1), and (Urea + Humix + Biosoulphoure) (T2) as sub plots. The results indicated that the head number per plant, 1000-seed weight and oil content were significantly influenced by "Water deficit stress × fertilization" interaction. The most number of head per plant (18.3) obtained in I1T2 and the least (10.4) observed in I2U treatment. The highest (44.7 g) and lowest (32.05 g) 1000-seed-weight was obtained in I3T2 and I1O treatments, respectively. I1B and I3C treatments had the maximum and minimum oil contents, respectively. The greatest amount of biological yield (8819.6 kg.ha-1) obtained from I1, while the lowest was observed in I2 treatments. Seed weight per head and seed yield were the highest and lowest in I1 and I2 irrigation treatments, respectively. Plants treated with T2 and control fertilization treatments had the highest (2830 kg.ha-1) and the lowest (1845.4 kg.ha-1) seed yield, respectively. Generally, water deficit stress in reproductive growth stage caused the greatest reduction in most of the traits associated with yield and yield components of safflower. Among the fertilizer sources, integrated fertilizer treatments (Urea + Humix + Biosoulphoure) had the most effect on safflower.

کلیدواژه‌ها [English]