بررسی اثرات دگرآسیبی اکالیپتوس (globulus Labill. Eucalyptus) بر برخی خصوصیات جوانه زنی، مورفولوژیکی و بیوشیمیایی دو گیاه جو (Hordeum vulgare L.) و خاکشیر (L. Descurainia sophia)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

به منظور بررسی اثرات دگرآسیبی عصاره دانه و برگ اکالیپتوس (globulus Labill. Eucalyptus) بر برخی صفات مربوط به جوانه زنی، رشد و ویژگی های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی دو گیاه جو (Hordeum vulgare L.) و خاکشیر (L. Descurainia sophia) آزمایشی با پنج سطح عصاره آبی دانه و برگ اکالیپتوس شامل غلظت های (30، 50، 70، 90 و 100 درصد وزنی- حجمی) به همراه شاهد (آب مقطر) در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه دانشکده علوم دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1389 انجام شد. نتایج نشان داد که تمام غلظت های عصاره آبی دانه و برگ اکالیپتوس بر درصد و سرعت جوانه زنی بذر هر دو گونه اثر بازدارندگی داشت، بطوریکه با افزایش غلظت عصاره، میزان بازدارندگی افزایش یافت و این افزایش برای خاکشیر بیشتر از جو بود. همچنین طول ریشه، ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک خاکشیر نسبت به جو در حضور عصاره آبی اکالیپتوس کاهش بیشتری یافت. بطور مشابه، میزان کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل در برگ گیاهچه های جو و خاکشیر کاهش یافت. در هر دو گونه، تجمع پرولین و قندهای محلول افزایش یافت که به نظر می رسد یک نوع مکانیسم سازگاری برای افزایش مقاومت در برابر تنش باشد. همچنین اثر عصاره آبی دانه اکالیپتوس نسبت به برگ بر ویژگی های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی دو گونه بیشتر بود و گیاه تک لپه ای جو نسبت به گیاه دولپه ای خاکشیر در مقابل اثرات دگرآسیبی اکالیپتوس مقاوم تر و آسیب کمتری را متحمل شد. با توجه به نتایج فوق به نظر می رسد که به دلیل وجود مواد دگرآسیب عصاره برگ و دانه اکالیپتوس می توان از آن به عنوان علف کش بیولوژیکی یا به عنوان الگویی برای فرمولاسیون جدید یک علف کش مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of allelopathic effects of eucalyptus (Eucalyptus globules Labill.) on germination, morphological and biochemical criteria of barley (Hordeum vulgare L.) and flixweed (Descurainia Sophia L.)

نویسندگان [English]

  • R. Saraei
  • M. Lahouti
  • A. Ganjeali
چکیده [English]

In order to examine the allelochemic effects of seed and leaf aqueous extracts of eucalyptus (Eucalyptus globules Labill.) on germination, growth, morphological and biochemical criteria of barley (Hordeum vulgare L.) and flixweed (Descurainia Sophia L.), a series of experiments with five levels of seed and leaf aqueous extract of eucalyptus, including concentrations of 30, 50, 70, 90 and 100 percents by weight–volume, separately for seed and leaf with control treatment (distilled water) in a completely random design with three replications were conducted. All experiments conducted in laboratory of Biology, Faculty of Sciences, Ferdowsi University of Mashhad during 2010. The results showed that the seeds and leaves aqueous extracts of eucalyptus at all concentrations had inhibitory effects on final germination percentage and germination rate of both species. The inhibitory effects enhanced as the extract concentration increased. The shoot and root lengths and fresh and dry weights were greatly reduced in flixweed than in barley. Similarly, chlorophyll a and b and total chlorophyll contents were decreased in leaf of barley and flixweed In both species, accumulation of proline and soluble sugars amounts increased, it seems that this is an adjustment mechanism for ameliorate of stress tolerance. The results of this study also showed that the seeds aqueous extract of eucalyptus was more effective in morphological and biochemical characteristics of two species than to leaves; it was also observed that allelopathic impacts of eucalyptus seeds was more for dicotyledon species (flixweed) than to monocot (barley). Finally, it seems that the allelopathic chemicals of seeds and leaves aqueous extracts of eucalyptus may have the potential as biological herbicide or new formulation of herbicide.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Aqueous extract
  • Chlorophyll content
  • growth
  • Weed
CAPTCHA Image