2024-03-29T15:38:31Z
https://agry.um.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=4790
بوم شناسی کشاورزی
بوم شناسی کشاورزی
2008-7713
2008-7713
1400
13
2
پاسخ گونه مرتعی اسپرس کپه داغی (.Hedysarum kopetdaghi Boriss) نسبت به برخی گرادیانهای محیطی در رویشگاههای طبیعی استان خراسان رضوی
مجید
دشتی
حمید رضا
میرداودی
سید فاضل
فاضلی کاخکی
نرجس
عزیزی
معرفی گونههای گیاهی مناسب و مطالعه رفتار آنها نسبت به عوامل اکولوژیکی، راهنمای مؤثری در برنامههای مدیریتی در اراضی دیم با هدف تولید علوفه و پایداری تولید غلات و همچنین اصلاح و احیای مراتع تخریب شده است. با توجه به تولید علوفه مناسب و اندمیک بودن گونه اسپرس کپه داغی (Hedysarum kopetdaghi Boriss.)، پاسخ این گونه به برخی از متغیرهای خاک و توپوگرافی، در رویشگاههای غالب گیاه در ارتفاعات شمالی رشته کوههای بینالود (کلاته آهن) و هزار مسجد (مریچگان) استان خراسان رضوی با استفاده از مدلجمعی تعمیمیافته (GAM؛ Generalized Additive Models) مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان دادند که الگوی پاسخ این گونه در امتداد شیب درصد لاشبرگ سطح خاک و آهک خاک، از مدل افزایشی (Monotonic increase)، پیروی کرده، لذا با افزایش مقادیر این عوامل، فراوانی و درصد پوشش گیاهی آن نیز بیشتر میشود. برعکس، پاسخ این گونه در امتداد شیب درصد سنگ و سنگریزه سطح خاک، از مدل کاهشی (Monotonic decrease) و در امتداد شیب درصد شن، درصد عصاره اشباع و اسیدیته خاک، از مدل زنگولهای (Unimodal) و در پاسخ به درصد سیلت و کربن آلی خاک از مدل دو نمایی (Bimodal) پیروی کرد. نتایج همچنین نشان دادند که میانگین تولید علوفه خشک این گونه در رویشگاههای مورد مطالعه برابر 5/3۸ گرم در بوته بود. این گونه عمدتاً در خاکهای لومی شنی تا لومی سیلتی پراکنش دارد. حد بهینه رشد آن برای درصد شن، درصد عصاره اشباع بهترتیب 50، 35 و برای اسیدیته خاک، 8/7 است. رابطه بین تراکم گونه با ارتفاع از سطح دریا تا حدی افزایشی است، امّا پس از آن با افزایش ارتفاع به بیش از ۱۷۰۰ متر روند نزولی دنبال میکند. با توجه به نتایج فوق، کشت این گیاه بهعنوان یک علوفه خوشخوراک در دیمزارهای کمبازده با میزان بارندگی بالاتر از ۲۰۰ میلیمتر توصیه میشود.
توپوگرافی
رستهبندی
مدلجمعی تعمیمیافته
منحنی پاسخ گونه
2021
06
22
179
194
https://agry.um.ac.ir/article_39437_3d69963f3365fb5b17e2c2ad4ae6f0a8.pdf
بوم شناسی کشاورزی
بوم شناسی کشاورزی
2008-7713
2008-7713
1400
13
2
تحلیل شاخصهای اقتصادی و انرژی در روشهای مختلف خاکورزی حفاظتی درکشت گندم (مطالعه موردی: کشت و صنعت دشت ناز ساری)
محمد
شریفی
شمسی
سودمندمقدم
مهدی
ایزدی
روزبه
عباس زاده
خاکورزی حفاظتی یکی از راهکارهای مدیریتی مهم برای حفاظت از منابع آب و خاک است. در این پژوهش، وضعیت انرژی مصرفی و بازدهی اقتصادی سامانههای مختلف خاکورزی در شرایط بومی کشت و صنعت دشت ناز ساری برای محصول گنـدم (Triticum aestivum L.) رقم میلان، در سال زراعی 97-1396 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با پنج تیمار و سه تکرار بررسی شـد. همچنین میزان عملکرد دانه گندم نیز اندازهگیری و تعیین گردید. سامانههای خاکورزی شامل خاکورزی مرسوم (CT)، بیخاکورزی و بدون بقایا (NT)، کمخاکورزی با استفاده از کمبینات (MTCO)، کمخاکورزی با کارنده بدون خاکورزی (MTNT)، بیخاکورزی و با بقایا (NTR) بود. نتـایج آزمایش نشـان داد سامانهMTCO و CT بهترتیب با متوسط 5/6812 و 4500 کیلوگرم در هکتار بیشترین و کمترین عملکرد دانه را در بین تیمارها به خود اختصاص دادند. همچنین سامانه MTCO با مقادیر 58/4 نسبت انرژی، 29/0 کیلوگرم بر مگاژول بهرهوری انرژی و همچنین با 42/3 مگاژول بر کیلوگرم شدت انرژی بهترین سامانه برای کشت گندم از نظر شاخصهای انرژی گزارش شد. سامانه NTR در مجموع، کم مصرفترین سامانه از لحاظ انرژی بود، امّا دارای عملکرد پایین دانه گندم 5025 کیلوگرم در هکتار میباشد. در بخش شاخصهای اقتصادی با وجود هزینه تولید کمتر برای سامانه NTR، سامانه MTCO با 26 درصد عملکرد و بهای فروش بالاتر و 5/25 درصد بهای تمام شده کمتر و همچنین 2/35 درصد سود ناخالص بیشتر نسبت به سامانه NTR، برتری داشت. بهطور کلی، سامانه MTCO با برتری در شاخصهای انرژی و اقتصادی، بهعنوان گزینه بهینه برای خاکورزی و کاشت گندم در شرایط بومی کشت و صنعت دشت ناز ساری معرفی شد.
ذخیره رطوبت
راهکار مدیریتی
روش کشاورزی
شرایط بومی
2021
06
22
195
210
https://agry.um.ac.ir/article_37658_c2f4c195fef9c89b27c26522dc34cc43.pdf
بوم شناسی کشاورزی
بوم شناسی کشاورزی
2008-7713
2008-7713
1400
13
2
برآورد پیامدهای زیستمحیطی بومنظامهای زراعی استان خراسان تحت مدیریت رایج
علیرضا
کوچکی
سرور
خرم دل
لیلا
جعفری
اگرچه تولید و عملکرد محصولات کشاورزی در قرن اخیر بهبود یافته و این امر موجب افزایش تولید غذا شده است، ولی این دستاوردها مشکلات اجتماعی و زیستمحیطی زیادی را برای سلامت انسان و سایر موجودات زنده نظیر شور شدن و اسیدی شدن، آبشویی نیترات و تولید گازهای گلخانهای بههمراه داشته است. این تحقیق، با هدف تعیین پیامدهای زیستمحیطی بومنظامهای زراعی تحت مدیریت رایج و فشرده در سه استان خراسان رضوی، جنوبی و شمالی اجرا شد. پیامدهای زیستمحیطی کشاورزی فشرده در شش گروه خسارت به سرمایههای طبیعی شامل آب، هوا، خاک، تنوع زیستی و سلامت انسان تحت تأثیر مصرف کودها، علفکشها و آفتکشهای شیمیایی اندازهگیری و برآورد شد. نتایج نشان داد که با گذشت زمان روند کاهشی برای میزان توزیع، بهکارگیری و مصرف سموم شیمیایی بهمنظور کنترل آفات، بیماریها و علفهای هرز در بومنظامهای زراعی استان خراسان مشاهده شد. میانگین نیتروژن نیتراتی نمونههای آب در اراضی کشاورزی بالاتر از حد مجاز 10 میلیگرم بر لیتر بود. باقیمانده دیازینون و آزنفوس متیل در آب آبیاری بهترتیب برابر با 35/16±18/23 و 68/0±78/15 میلی گرم بر کیلوگرم بود. بیشترین میزان انتشار گازهای گلخانهای شامل CO2، CH4 و N2O به اتمسفر برای استان خراسان رضوی بهترتیب 63206052، 4005 و 419 کیلوگرم برآورد گردید. میانگین غلظت نیترات خاک از حد بحرانی نیترات بالاتر بود. محتوی کربن آلی خاک در زیستگاه طبیعی و مرتع بالاتر از اراضی زراعی تعیین گردید. اگرچه تعداد کل کندوی زنبور عسل با گذشت زمان افزایش یافت، ولی طی سالهای اخیر تعداد کندوهای بومی زنبورهای عسل در هر سه استان به صفر کاهش یافت. مقدار حداکثر دامنه نیترات برای گوجهفرنگی، بادمجان، خیار و اسفناج در مقایسه با حد مجاز نیترات در این محصولات بهترتیب برابر با 4/1، 75/0، 15/17 و 38/7 درصد بالاتر بود. در مورد چغندرقند نیز حد بالا و پایین دامنه آن از مقدار مجاز نیترات پایینتر بود. همچنین، غلظت نیترات در سبزیهای برگی بالاتر از محصولات جالیزی است. بالاترین میزان تلفات عناصر نیتروژن و فسفر مربوط به استان خراسان رضوی بود.
آفتکش
حد مجاز
حد بحرانی
کشاورزی فشرده
گاز گلخانهای
2021
06
22
211
235
https://agry.um.ac.ir/article_37663_76927d688cbf6f104da449440e084ee8.pdf
بوم شناسی کشاورزی
بوم شناسی کشاورزی
2008-7713
2008-7713
1400
13
2
بررسی آنالیزهای رشدی سه گونه رازیانه(Foeniculum vulgare) ، کنجد (Sesamum indicum) و لوبیا (Phaseolus vulgaris) در ترکیبهای مختلف کشت مخلوط
فاطمه
رنجبر
علیرضا
کوچکی
مهدی
نصیری محلاتی
بهمنظور بررسی شاخصهای رشدی سه گیاه رازیانه (Foeniculum vulgare)، لوبیا (Phaseolus vulgaris) و کنجد (Sesamum indicum) در تیمارهای مختلف کشت مخلوط و خالص، آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی صورت گرفت. آزمایش بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل کشت خالص رازیانه، کشت خالص کنجد، کشت خالص لوبیا، کشت مخلوط ردیفی رازیانه - لوبیا، کشت مخلوط ردیفی رازیانه - کنجد، کشت مخلوط ردیفی کنجد - لوبیا و کشت مخلوط ردیفی رازیانه - لوبیا - کنجد بودند. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که در رازیانه بیشترین میزان ماده خشک (6/184 گرم بر مترمربع) و شاخص سطح سبز (28/1) مربوط به تیمار کشت خالص بود. در مورد کنجد بالاترین عملکرد ماده خشک، (1023 گرم بر مترمربع) و شاخص سطح برگ (2/4) در تیمارهای کنجد خالص و کنجد - رازیانه بهدست آمد. در گیاه لوبیا بیشترین عملکرد ماده خشک (39/546 گرم بر مترمربع) و شاخص سطح برگ (8/3)، در تیمار کشت خالص لوبیا حاصل شد. کمترین میزان ماده خشک (54 گرم بر مترمربع) و سطح برگ (61/0) در رازیانه بهترتیب در تیمار کشت مخلوط رازیانه- کنجد-لوبیا و رازیانه- کنجد بهدست آمد. در مورد کنجد کمترین میزان ماده خشک (286 گرم بر مترمربع) و سطح برگ (24/3) در تیمارهای کنجد – رازیانه و کنجد- رازیانه- لوبیا مشاهده شد. لوبیا در تیمار کنجد– رازیانه- لوبیا، کمترین میزان ماده خشک (110 گرم بر مترمربع) و همچنین کمترین سطح برگ (08/3) را نشان داد. حداکثر سرعت رشد محصول در رازیانه در تیمار کشت خالص (19/5گرم بر مترمربع در روز)، در کنجد در تیمار کنجد خالص (53/24 گرم بر مترمربع در روز) و در مورد لوبیا در تیمار لوبیا خالص مشاهده شد. کمترین سرعت رشد در مورد رازیانه در تیمار رازیانه- کنجد- لوبیا، در کنجد در تیمار کنجد- رازیانه و در مورد لوبیا در تیمار لوبیا– رازیانه و کنجد بهترتیب (62/1، 59/6 و 26/3گرم بر مترمربع در روز) بهدست آمد.
سرعت رشد گیاه
شاخص سطح برگ
کشت مخلوط ردیفی
نسبت برابری زمین
2021
06
22
237
250
https://agry.um.ac.ir/article_37668_e10cc1cccc9b92eb6c0e647ff8bad78c.pdf
بوم شناسی کشاورزی
بوم شناسی کشاورزی
2008-7713
2008-7713
1400
13
2
اثر کودهای شیمیایی و زیستی بر برخی صفات فیزیولوژی و عملکردی گیاه کینوا (Chenopodium quinoa Willd.) تحت تنش خشکی در خاک شور
مهدی
امیریوسفی
محمود رضا
تدین
رحیم
ابراهیمی
بهمنظور بررسی اثر کودهای شیمیایی و زیستی بر برخی ویژگیهای فیزیولوژی، عملکرد و اجزای عملکرد گیاه کینواChenopodium) quinoa Willd.) تحت رژیـمهـای کـمآبـی در خاک شور، آزمایشی بهصورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1398-1397 در مزرعهای واقع در منطقه دستگرد اصفهان انجام شد. در این آزمایش چهار سطح آبیاری (100، 75، 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی مزرعه) بهعنوان عامل اصلی و چهار سطح کود زیستی (شاهد، نیتروکسین، بیوفسفر و تلفیق نیتروکسین و بیوفسفر) و دو سطح کود شیمیایی (عدم کاربرد و کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی نیتروژن و فسفر) بهعنوان عوامل فرعی مورد مطالعه قرارگرفت. میانگین حجم آب مصرفی در تیمارهای 100، 75، 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی مزرعه بهترتیب 1/4204، 2/3427، 6/2665 و 8/2184 مترمکعب در هکتار بود. تیمارهای کود شیمیایی نیز بر اساس نتایج آزمون خاک و توصیه کودی توسط آزمایشگاه، بهمقدار 250 کیلوگرم کود اوره و 75 کیلوگرم کود سوپر فسفات تریپل در هکتار اعمال شدند. نتایج نشان داد که در تمامی تیمارهای کودی، افزایش سطوح تنش خشکی موجب کاهش کلیه صفات اندازهگیری شده (شامل میزان کلروفیل کل، شاخص سطح برگ، تعداد خوشه در مترمربع، تعداد دانه در خوشه وزن هزار دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت) در کینوا گردید. با این وجود، کلیه صفات اندازهگیری شده تحت تیمار کاربرد کودهای شیمیایی در مقایسه با شرایط عدم کاربرد کودهای شیمیایی افزایش معنیداری داشت. بهنحوی که بیشترین عملکرد دانه (38/2225 کیلوگرم در هکتار) و بالاترین درصد شاخص برداشت (12/41 درصد) کینوا در شرایط کاربرد کودهای شیمیایی و آبیاری مطلوب (تیمار آبیاری 100 درصد ظرفیت زراعی مزرعه) حاصل شد و شرایط تنش شدید خشکی (تیمار آبیاری 25 درصد ظرفیت زراعی مزرعه)، عملکرد دانه و شاخص برداشت این گیاه را بهترتیب حدود 88 و 36 درصد نسبت به شرایط آبیاری مطلوب با تیمار کودی مشابه (کاربرد کودهای شیمیایی) کاهش داد. از طرفی، در سطوح مختلف تنش، استفاده همزمان از کودهای زیستی نیتروکسین و بیوفسفر بیشترین تأثیر را بر تعدیل اثرات تنش خشکی و افزایش معنیدار کلیه صفات مورد بررسی داشت. بهطوریکه در شرایط تنش شدید خشکی و کاربرد کودهای شیمیایی، تیمار کاربرد تلفیقی کودهای زیستی نیتروکسین و بیوفسفر ، میزان کلروفیل، شاخص سطح برگ، تعداد دانه در خوشه و وزن هزار دانه کینوا را بهترتیب حدود 32، 35، 36 و 15 درصد نسبت به شرایط عدم کاربرد کودهای زیستی در همان سطح خشکی افزایش داد. نتایج در مجموع نشان داد که با وجود شوری خاک محل آزمایش، گیاه کینوا حتی در سطح آبیاری 25 درصد ظرفیت زراعی مزرعه (تنش شدید خشکی)، دوره رشد خود را کامل کرده و بذر تولید کرد که نشاندهنده مقاومت بالای کینوا به شرایط تنشهای شدید محیطی است.
تاج خروس
بیوفسفر
تنش اسمزی
شاخص برداشت
نیتروکسین
2021
06
22
251
270
https://agry.um.ac.ir/article_37674_8795d81848b6481d75f847d4f4a11a8e.pdf
بوم شناسی کشاورزی
بوم شناسی کشاورزی
2008-7713
2008-7713
1400
13
2
ارزیابی پتانسیل تولید، کارایی استفاده از منابع و سودمندی اکولوژیکی - اقتصادی در کشت مخلوط لوبیا چیتی (Phaseolus vulgaris L.) و کدو پوست کاغذی (Cucurbita pepo L.) در شرایط همزیستی با میکوریزا
جواد
حمزه ئی
سیده فاطمه
حسینی
این آزمایش با هدف ارزیابی اثر همزیستی با میکوریزا (Glomus mosseae) بر سودمندی اکولوژیک کشت مخلوط افزایشی لوبیا چیتی با کدو پوست کاغذی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان در سال زراعی 1395 انجام گرفت. الگوی کشت در پنج سطح شامل کشت خالص کدوی پوست کاغذی (با تراکم 22/2 بوته در واحد سطح)، کشت خالص لوبیا چیتی (با تراکم 40 بوته در واحد سطح) و کشت مخلوط سری افزایشی 20، 40 و 60 درصد لوبیا با کدو در دو حالت کاربرد و عدم کاربرد کود زیستی میکوریزا (Glomus mosseae)، تیمارهای آزمایشی بودند. نتایج نشان داد که اثر الگوهای کشت در هر دو حالت کاربرد و عدم کاربرد میکوریزا بر صفات تعداد میوه در بوته، وزن بذر، عملکرد بذر، عملکرد روغن، عملکرد معادل کدو، کارایی مصرف آب و کارایی مصرف نیتروژن کدو و همچنین تعداد غلاف در بوته، وزن 100 دانه و عملکرد دانه لوبیا معنیدار بود. درصد روغن در کدو و درصد همزیستی در هر دو گیاه نیز در صورت کاربرد میکوریزا معنیدار بودند. بیشترین عملکرد معادل کدو (26/185 گرم بر مترمربع)، کارایی مصرف آب (72/2 کیلوگرم بر میلیمتر) و کارایی مصرف نیتروژن (29/10 کیلوگرم بر کیلوگرم) از کشت مخلوط افزایشی 40 درصد لوبیا با کدو و در صورت کاربرد میکوریزا بهدست آمد. نسبت برابری زمین جزئی در کدو بیشتر از لوبیا بود که بیانگر تأثیرپذیری بیشتر و مثبت کدو از کشت مخلوط با لوبیا است. بیشترین میزان نسبت برابری زمین (61/1)، مجموع ارزش نسبی (83/1)، کارایی استفاده از زمین (27/154) و شاخص بازگشت مالی (14/463) از کشت مخلوط افزایشی 40 درصد لوبیا با کدو و در حالت کاربرد میکوریزا حاصل شد که بیانگر توانایی میکوریزا در تعدیل رقابت لوبیا با کدو میباشد. در کل، با توجه به بهبود اجزای عملکرد، عملکرد معادل، کیفیت محصول تولیدی، کارایی مصرف آب و نیتروژن و نیز با عنایت به شاخصهای سودمندی اکولوژیک میتوان اظهار داشت که کشت مخلوط افزایشی 40 درصد لوبیا با کدو در شرایط کاربرد میکوریزا مناسبترین تیمار است.
الگویکشت
عملکرد معادل
کارایی مصرف آب
کارایی مصرف نیتروژن
کود زیستی
2021
06
22
271
290
https://agry.um.ac.ir/article_37679_0c2d00a70c2afa992a221983bbef0e3a.pdf
بوم شناسی کشاورزی
بوم شناسی کشاورزی
2008-7713
2008-7713
1400
13
2
ارزیابی عملکرد و کیفیت علوفه در کشت مخلوط لوبیا تپاری (Phaseolus acutifolus L. Gray) و دو رقم ارزن
سمیه
بدخشان
مهدیه
امیری نژاد
عنایت اله
توحیدی نژاد
بهاره
پارسا مطلق
بهمنظور بررسی عملکرد کمّی و کیفی علوفه در کشت مخلوط لوبیا تپاری (Phaseolus acutifolus L. Gray) و دو رقم ارزن باستان (cv. Bastan) و ارزن پیشاهنگ (cv. Pishahang)، آزمایشی بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه نمونه در منطقه جیرفت، در سال زراعی 95- 1394 اجرا شد. تیمارها شامل ترکیب گیاه لوبیا تپاری با دو رقم ارزن پیشاهنگ و ارزن باستان و نسبتهای اختلاط کشت مخلوط جایگزینی به نسبتهای 75 : 25، 50 : 50 ، 25 : 75 لوبیا تپاری- ارزن باستان، کشت خالص لوبیا تپاری، کشت خالص ارزن باستان، کشت خالص ارزن پیشاهنگ و همین نسبتهای اختلاط لوبیا تپاری با ارزن پیشاهنگ و با تراکم 20 بوته در مترمربع، بودند. صفات عملکرد کل علوفه خشک، عملکرد علوفه کل تر، درصد خاکستر، قابلیت هضم ماده خشک، کربوهیدراتهای محلول در آب، درصد عناصر کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسم مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد بیشترین عملکرد کل علوفه تر (24600 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد کل علوفه خشک (با 4500 کبلوگرم در هکتار) از تیمار 50:50 لوبیا تپاری- ارزن باستان بهدست آمد. هرچند بهترین صفات مورد بررسی از نظر کیفیت علوفه، در نسبتهای مختلف اختلاط حاصل شد، امّا برتری کشت مخلوط این گیاهان، نسبت به سیستم تککشتی آنها مشاهده شد، بهطوریکه بیشترین درصد خاکستر، قابلیت هضم علوفه، کربوهیدراتهای محلول در آب و میزان عناصر سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم از تیمارهای مخلوط، حاصل شد. بالاترین میزان عملکرد نسبی کل براساس عملکرد کل علوفه تر و خشک نیز از تیمار50:50 لوبیا تپاری- ارزن بهترتیب با میزان 27/2 و 16/2، بهدست آمد.
خاکستر
عملکرد نسبی کل
قابلیت هضم ماده خشک
کربوهیدرات محلول در آب
2021
06
22
291
305
https://agry.um.ac.ir/article_37683_cc8ce98dc35a14b9aa303cabee4ab4c3.pdf
بوم شناسی کشاورزی
بوم شناسی کشاورزی
2008-7713
2008-7713
1400
13
2
مدلسازی تأثیر کشت نشایی بر عملکرد و مصرف آب ذرت در شرایط محیطی گرگان
شیوا
طاهری
افشین
سلطانی
بهنام
کامکار
محمد
ناظری
احسان
شاکری
کشت نشایی محصولات زراعی یکی از روشهایی است که برای بهبود مصرف آب و افزایش عملکرد معرفی شده است. از عوامل مؤثر بر موفقیت این روش میتوان به اندازه گیاهچه و تاریخ کاشت اشاره نمود. در پژوهش حاضر، شبیهسازی تأثیر کشت بذری و چهار اندازه گیاهچه شامل (13، 16، 19 و 22 سانتیمترمربع در بوته سطح برگ( برای کشت نشایی ذرت (رقم سینگل کراس704) در چهار تاریخ کاشت 20 خرداد، 4 تیر، 23تیر و 5 مرداد در شرایط محیطی گرگان برای 16سال (2015-2000) با مدل SSM-iCrop2 انجام شد. در تاریخ کاشت 20 خرداد، کشت نشایی در مقایسه با کشت بذری بین 16 تا 26 روز زودرستر شد. امّا کشت نشایی تأثیری بر عملکرد و مقدار نیاز خالص آبیاری نداشت (متوسط عملکرد 1331 گرم در مترمربع و متوسط نیاز خالص آبیاری 435 میلیمتر در هکتار). در تاریخ کاشت 4 تیر کشت نشایی در مقایسه با کشت بذری باعث 19 تا 33 روز زودرسی محصول شد (برداشت زودتر) و مانند تاریخ کاشت 20 خرداد تأثیری بر عملکرد و مقدار نیاز خالص آبیاری نداشت (متوسط عملکرد و نیاز آبی بهترتیب 1329 گرم در مترمربع و 416 میلیمتر در هکتار). در تاریخ کاشت 23 تیر کشت نشایی با نشاهای بزرگ (سطح برگ 19 و 22 سانتیمترمربع در بوته) توانستند دوره رشد خود را قبل از 1 آذر به اتمام برسانند (متوسط عملکرد 1273 گرم در مترمربع و متوسط نیاز آبیاری 381 میلیمتر در هکتار). لازم به ذکر است در تاریخ کاشت 23 تیر، کشت بذری و کشت نشایی با گیاهچه کوچک (سطح برگ 13 و 16 سانتیمترمربع در بوته) نتوانستند تا 1 آذر به مرحله رسیدگی کامل برسند و بنابراین، قابل توصیه نیستند. در تاریخ کاشت 5 مرداد همه انواع کشت باتوجه به اینکه دوره رشد آنها تا 1 آذر تکمیل نشد، قابل توصیه نیستند. همچنین ازنظر اقتصادی باتوجه به نتایج، نشاکاری سود بیشتری را حاصل نکرده و هزینههای بیشتری را در بر داشت.
بهرهوری
تولید
روش کشت
شبیهسازی
SSM-iCrop2
2021
06
22
307
324
https://agry.um.ac.ir/article_37689_221c8af8c333ef5ca4854014d6e13811.pdf
بوم شناسی کشاورزی
بوم شناسی کشاورزی
2008-7713
2008-7713
1400
13
2
برآورد ظرفیت افزایش تولید جو آبی در ایران از طریق حذف خلأ عملکرد بر اساس روش گیگا
امید
الستی
ابراهیم
زینلی
افشین
سلطانی
بنیامین
ترابی
در این پژوهش میزان خلأ عملکرد در مناطق اصلی زیر کشت جو آبی کشور طی سالهای زراعی (1380-1394) از طریق دستورالعمل اطلس جهانی خلأ عملکرد (گیگا) مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا مناطق اصلی تولید جو آبی در کشور تعیین شدند؛ مناطقی که بیش از 85 درصد جو کشور در آنها تولید میشود. 12 منطقه اقلیمی اصلی با استفاده از نقشههای پهنهبندی اقلیمی گیگا و پراکنش سطح زیر کشت جو آبی شناسایی شدند. پس از آن، 48 ایستگاه هواشناسی مرجع درون مناطق اقلیمی اصلی براساس میزان پراکنش سطح زیر کشت آنها انتخاب گردید. تخمین خلأ عملکرد در این مطالعه حاصل اختلاف بین مقادیر پتانسیل عملکرد برآورد شده توسط مدل SSM-iCrop2 و عملکرد واقعی گزارششده جهاد کشاورزی در هر RWS طی 15 سال زراعی (1394- 1380) میباشد. با استفاده از رویکرد پایین به بالای دستورالعمل گیگا، مقادیر خلأ عملکرد جو آبی در سطح ایستگاههای مرجع برآورد شده و سپس به مناطق اقلیمی اصلی و در نهایت، به کل کشور تعمیم داده شد. تعمیم نتایج از سطح ایستگاهها به مناطق اقلیمی نشان داد که دامنه تغییرات متوسط پتانسیل عملکرد برآورد شده در اقلیمهای اصلی تولید جو آبی بین 5283 تا 8286 با میانگین 7090 کیلوگرم در هکتار بود، در حالیکه دامنه عملکردهای واقعی بین 1406 و 3723 با متوسط 3009 کیلوگرم در هکتار در سطح کشور بود. در حال حاضر بین 3237 تا 4697 و بهطور متوسط 4081 کیلوگرم در هکتار خلأ در زمینهای زراعی جو آبی کشور مشاهده میشود. بهعبارت دیگر، در مناطق اقلیمی اصلی دامنه خلأ عملکرد (%) بین 50 تا 76 و بهطور متوسط 58 درصد در سطح مزارع جو آبی کشور برآورد شد. طبق این مطالعه میتوان نتیجهگیری کرد که با حذف میزان خلأ برآورد شده از طریق بهبود شرایط مدیریتی و راهکارهای بهنژادی-زراعی در زمینهای زراعی جو آبی میتوان مقدار تولید آن در کشور را از 21/2 میلیون تن در شرایط فعلی به 17/4 میلیون تن افزایش داد. این افزایش تولید (96/1 میلیون تن) میتواند بخش قابل توجهی از نیاز کشور به جو را تأمین کرده و کشور را بهسمت خودکفایی تولید این محصول نزدیک کند.
اطلس جهانی
پتانسیل عملکرد
عملکرد واقعی
مدل شبیهسازی گیاهی
2021
06
22
325
344
https://agry.um.ac.ir/article_37698_d2c8c1603c13f82845e5e9fbfd7ef3dc.pdf
بوم شناسی کشاورزی
بوم شناسی کشاورزی
2008-7713
2008-7713
1400
13
2
اثر سطوح آبیاری و حاصلخیزکنندههای خاک بر اجزای عملکرد و عملکرد دانه و موسیلاژ گیاه دارویی بالنگوی شهری (Lallemantia royleana Benth.) در شرایط آبوهوایی تربت جام
هدی
جهانگیری
عبداله
ملافیلابی
هاشم
حسینی
بالنگوی شهری با نام علمی (Lallemantia royleana Benth.)، گیاهی دارویی از خانواده نعناعیان است که علاوهبر مصارف دارویی، کاربردهای فراوانی در صنایع غذایی و بهداشتی دارد. این آزمایش با هدف بررسی اثر سطوح آبیاری و کودهای آلی بر عملکرد دانه و برخی ویژگیهای کیفی دانه بالنگوی شهری بهصورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی تربت جام در سال زراعی 98-1397 انجام شد. عامل کرت اصلی چهار سطح آبیاری با استفاده از تشتک تبخیر (35 (بهعنوان شاهد)، 53، 71 و 89 میلیمتر) و عامل کرت فرعی، چهار نوع حاصلخیزکننده خاک برابر با 10 تن در هکتار (بدون مصرف کود (شاهد)، کود دامی از نوع گاوی پوسیده، کمپوست قارچ و کمپوست زباله شهری) بود. صفات مورد مطالعه شامل ارتفاع بوته، طول ریشه، عملکرد بیولوژیک، تعداد دانه در بوته، وزن هزار دانه و عملکرد دانه در بوته، درصد موسیلاژ، فاکتور تورم (میلیمتر) و عملکرد موسیلاژ بود. نتایج نشان داد که اثر سطوح آبیاری و مصرف حاصلخیزکنندههای خاک تأثیر معنیداری بر صفات کمّی و کیفی گیاه بالنگوی شهری داشت. بیشترین و کمترین عملکرد دانه بر اساس سطوح آبیاری بهترتیب مربوط به تبخیر روزانه 35 میلیمتر (20/2 گرم در بوته) و 89 میلیمتر (45/1 گرم در بوته) بود. در مقایسه حاصلخیزکنندههای خاک بیشترین و کمترین مقدار عملکرد دانه بهترتیب مربوط به مصرف کود گاوی (35/2 گرم در بوته) و شاهد (33/1 گرم در بوته) بود. همچنین بیشترین عملکرد موسیلاژ (72/33 گرم بر مترمربع) از تیمار تبخیر روزانه 35 میلیمتر و مصرف کود گاوی و کمترین مقدار (26/15 گرم بر مترمربع) از تیمار تبخیر روزانه 89 میلیمتر و بدون مصرف کود بهدست آمد. بالاتر بودن عملکرد موسیلاژ در تیمار تبخیر روزانه 35 میلیمتر و مصرف کود گاوی مربوط به عملکرد دانه بالاتر در این تیمار میباشد. بر اساس نتایج این مطالعه بهمنظور بهدست آوردن حداکثر عملکرد کمّی و کیفی در گیاه بالنگوی شهری در شرایط آبوهوایی تربت جام، سطح آبیاری بر اساس تبخیر روزانه 35 میلیمتر همراه با مصرف کود گاوی توصیه میگردد.
فاکتور تورم
کشاورزی پایدار
کود گاوی
محتوی موسیلاژ
2021
06
22
345
361
https://agry.um.ac.ir/article_37719_d3cf95d07b090a6d05f4c9c2e8aff886.pdf