2024-03-29T03:27:44Z
https://agry.um.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=4770
Journal Of Agroecology
Journal Of Agroecology
2008-7713
2008-7713
1399
12
2
بررسی تنوع محصولات زراعی و باغی در استان زنجان
حسین
کاظمی
سمانه
بخشنده لاریمی
سهیلا
قلیخانی
قربانعلی
رسام
کشاورزی بزرگترین استفادهکننده از تنوع زیستی محسوب میشود که امنیت غـذایی در سطح جهان به آن وابسته است. در این مطالعه به بررسی وضعیت تنوع زیستی کشاورزی در شهرستانهای استان زنجان بر اساس تفکیک محصولات زراعی و باغی پرداخته شد. ابتدا سطح زیر کشت و نوع محصول کشت شده در هر شهرستان از آمارنامه وزرات جهاد کشاورزی و سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان استخراج شد. دادههای هواشناسی نیز از اداره کل هواشناسی استان زنجان در طی دوره آماری 15ساله تهیه گردید. سپس انواع شاخصهای تنوع زیستی محاسبه شدند. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار شاخص شانون در محصولات زراعی (14/2) مربوط به شهرستان خرمدره و کمترین آن (87/0) در خدابنده و در محصولات باغی نیز بیشترین مقدار این شاخص مربوط به شهرستان طارم (92/1) و کمترین آن مربوط به خرمدره (62/0) تعلق دارد. از نظر شاخص سیمپسون هم بیشترین مقدار در محصولات زراعی و باغی بهترتیب مربوط به خرمدره (83/0) و طارم (81/0) و کمترین مقدار آن بهترتیب مربوط به شهرستانهای خدابنده و خرمدره (34/0) بود. از نظر شاخص برگر- پارکر نیز بیشترین مقدار محصولات زراعی و باغی بهترتیب مربوط به خدابنده (80/0) و خرمدره (79/0) و کمترین مقدار آن نیز در هر دو نوع محصولات زراعی و باغی مربوط به شهرستان طارم بود که بهترتیب برابر با 26/0 و 25/0 میباشد. از نظر شاخص یکنواختی نیز بیشترین مقدار در محصولات زراعی و باغی بهترتیب در شهرستانهای خرمدره، ماهنشان و ابجرود و کمترین مقدار در شهرستانهای ابهر و خرمدره بهدست آمد. شهرستانهای ابهر و ابجرود و شهرستانهای ماهنشان و زنجان بهترتیب در محصولات زراعی و باغی بیشترین تشابه سورنسون را دارا بودند. در ارزیابی ارتباط شاخصهای تنوع زیستی با وضعیت اقلیمی مشخص گردید در بخش محصولات زراعی، شاخص غنای گونهای با توجه به قرار گرفتن در راستای بردار بارش و رطوبت نسبی تحت تأثیر این عوامل قرار میگیرد، امّا در بخش محصولات باغی این شاخص بهشدت تحت تأثیر دمای کمینه و رطوبت نسبی میباشد. نمودار دو بعدی آنالیز افزونگی (RDA) نشان میدهد که اکثر شاخصهای تنوع زیستی در بین محصولات زراعی و باغی همبستگی بیشتری با دمای بیشینه و رطوبت نسبی دارند. بهطور کلی، در برخی از شهرستانهایی که تنها یک یا دو گونه زراعی و باغی غالب
Ecosystems
Shannon Indices
Species richness
Species uniformity
2020
06
21
179
193
https://agry.um.ac.ir/article_37453_5edab21616ccde04f39a620396ac682d.pdf
Journal Of Agroecology
Journal Of Agroecology
2008-7713
2008-7713
1399
12
2
اثر تنش خشکی و سالیسیلیک اسید بر صفات کمّی و کیفی علوفه ارزن دمروباهی (Setaria italica L.) رقم باستان در شرایط آب و هوایی سیستان
محمد علی
کریمیان
محمد
فروزنده
کاهش مقدار آب قابل دسترس گیاه منجر به تنش خشکی و بروز تغییرات نامناسب مورفولوژیک و فیزیولوژیک در گیاه میشود. ارزن دمروباهی (Setaria italica L.) در مناطق گرمسیر بهمقدار زیاد کشت میگردد. بهمنظور بررسی اثر تنش خشکی و سالیسیلیک اسید بر صفات کمّی و کیفی علوفه ارزن دمروباهی رقم باستان در شرایط آبوهوایی سیستان، آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل در سال زراعی 96-1395 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح آبیاری بهعنوان عامل اصلی (45، 65 و 85 درصد رطوبت ظرفیت زراعی مزرعه) و عامل فرعی مقادیر سالیسیلیک اسید در چهار سطح (0، 75/0، 5/1 و 3 میلیمولار) بهصورت محلولپاشی لحاظ گردید. مقدار آب مصرفی در 100 درصد آبیاری برابر با 4/662 لیتر در مترمربع بود. صفات مورد مطالعه شامل عملکرد علوفه خشک، قابلیت هضمماده خشک، کربوهیدرات محلول در آب، پروتئین خام، فیبر خام، الیاف نامحلول در شوینده اسیدی، الیاف نامحلول در شوینده خنثی و خاکستر بودند. با توجه به مقایسه میانگین اثر متقابل تیمارها، حداکثر عملکرد علوفه خشک (34/12 تن در هکتار) و قابلیت هضم ماده خشک (85/68%) از تیمارهای آبیاری کامل و کاربرد 3 میلیمولار سالیسیلیک اسید حاصل شد. بالاترین کربوهیدرات محلول در آب (81/13%) و پروتئین خام (93/18%) بهترتیب از تنش شدید × 5/1 میلیمولار سالیسیلیک اسید و شاهد × 5/1 میلیمولار سالیسیلیک اسید حاصل گردید. بیشترین الیاف نامحلول در شوینده اسیدی (31/41%)، الیاف نامحلول در شوینده خنثی (51/81%) و کمترین فیبر خام (5/23%) در شرایط تنش خشکی شدید و بدون سالیسیلیک اسید بهدست آمد. نتایج این تحقیق نشان داد که کاربرد 3 میلیمولار سالیسیلیک اسید اثرات منفی تنش خشکی را کاهش داده و میتواند در بالا بردن کیفیت علوفه ارزن در منطقه سیستان و شرایط مشابه مؤثر باشد.
Acid detergent fiber
Crude protein
Dry matter digestibility
Growth regulator
Irrigation Regimes
2020
06
21
195
209
https://agry.um.ac.ir/article_37459_5344d9af7bcf68642102453771b1d46d.pdf
Journal Of Agroecology
Journal Of Agroecology
2008-7713
2008-7713
1399
12
2
ارزیابی اثر کودهای آلی بر ویژگیهای کمّی و کیفی چای ترش (Hibiscus sabdariffa L.) در کشت مخلوط با لوبیا چشمبلبلی (Vigna unguiculata L.)
سیمین دخت
ریگی
مهدی
دهمرده
عیسی
خمری
سید محسن
موسوی نیک
بهمنظور بررسی تأثیر کاربرد سطوح و نوع کود آلی بر ویژگیهای کمّی و کیفی چای ترش (Hibiscus sabdariffa L.)و لوبیا چشمبلبلی (Vigna unguiculata L.)در کشت مخلوط جایگزینی، آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در سال زراعی 1395 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل تیمار کودی بهعنوان عامل اصلی در سه سطح شاهد، کود گاوی (30 تن در هکتار) و ورمیکمپوست (15 تن در هکتار) و کشت مخلوط در پنج سطح شامل 100 درصد چای ترش، 100 درصد لوبیا چشمبلبلی، 50 درصد چای ترش +50 درصد لوبیا چشمبلبلی، 25 درصد لوبیا چشمبلبلی + 75 درصد چای ترش و 75 درصد لوبیا چشمبلبلی + 25 درصد چای ترش بهعنوان عامل فرعی بودند. تتایج نشان داد که اثر متقابل کودهای آلی و کشت مخلوط بر تمامی صفات مورد مطالعه (ارتفاع بوته، قطرساقه، تعداد شاخه فرعی، تعداد غوزه در بوته، عملکرد بیولوژیک، وزن تر کاسبرگ و عملکرد اقتصادی) در گیاه چای ترش و تمامی صفات مورد مطالعه (تعداد دانه در نیام، تعداد نیام در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و کلروفیل کل) بهجز ارتفاع بوته، کلروفیل a و کلروفیل b در لوبیا چشمبلبلی معنیدار بود. بالاترین عملکرد اقتصادی چای ترش از تیمار ورمیکمپوست و کشت مخلوط 50 درصد چای ترش بهعلاوه 50 درصد لوبیا چشمبلبلی بهدست آمد. مقایسه میانگین تیمارها در صفات مورد بررسی لوبیا چشمبلبلی نشان داد که کودهای آلی و کشت مخلوط بر تمامی صفات مورد مطالعه اثر بسیار معنیداری داشتند. نتایج نشان داد که کشت مخلوط در گیاه لوبیا چشمبلبلی و چای ترش بهدلیل اثرات متقابل معنیدار و مفید نسبت به تککشتی سودمندتر میباشد.
Economic yield
Intercropping
Land equivalent ratio
Vermicompost
2020
06
21
211
226
https://agry.um.ac.ir/article_37466_35c702dbe9f616c4293b4acb527293b9.pdf
Journal Of Agroecology
Journal Of Agroecology
2008-7713
2008-7713
1399
12
2
ارزیابی عملکرد کمّی و کیفی اکوتیپهای زیره سبز(Cuminum cyminum L.) در واکنش به تاریخهای کاشت در شرایط آبوهوایی سبزوار
حسن
ریوندی
شهرام
رضوان
متین
جامی معینی
جعفر
مسعود سینکی
علی
دماوندی
سارا
سنجانی
زیره سبز (Cuminum cyminum L.) از مهمترین گیاهان دارویی اهلی در ایران و یکی از قدیمیترین دانههای ادویهای بوده که توسط بشر استفاده میشده است. جهت بررسی اثر تاریخ کاشت بر ویژگیهای کمّی و کیفی اکوتیپهای مختلف زیره سبز، آزمایش مزرعهای بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان سبزوار در سال زراعی 96- 1395 انجام شد. سه تاریخ کاشت 30 دیماه، 20 بهمنماه و 10 اسفند ماه و چهار اکوتیپ زیره سبز شامل سبزوار، بیرجند، کرمان و بیارجمند بهترتیب بهعنوان عامل کرتهای اصلی و فرعی مدنظر قرار گرفتند. در این آزمایش صفات ارتفاع بوته، تعداد چتر در بوته، تعداد بذر در چتر، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، عملکرد و درصد اسانس مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین تعداد چتر در بوته، ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و بیولوژیک همچنین درصد اسانس در تاریخ کاشت 30 دیماه بهدست آمد و تأخیر در کاشت باعث کاهش ویژگیهای کمّی و کیفی زیره سبز گردید. در بین اکوتیپهای مورد بررسی، اکوتیپ سبزوار بیشترین تعداد چتر در بوته، ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیک و درصد اسانس را دارا بود. بیشترین تعداد بذر در هر چتر، عملکرد دانه و اسانس نیز در اکوتیپ سبزوار و در تاریخ کاشت 30 دیماه تولید گردید. بهطوریکه عملکرد دانه و اسانس اکوتیپ سبزوار در تاریخ کاشت 30 دی ماه در مقایسه با 10 اسفند ماه بهترتیب 5/47 و7/77 درصد افزایش نشان داد. بنابراین، با توجه به پاسخ بهتر اکوتیپ سبزوار در تاریخ کشت 30 دیماه برای منطقه سبزوار، مطالعات بیشتر برای معرفی این اکوتیپ به کشاورزان منطقه توصیه میگردد.
Essential oil yield
Medicinal plant
Seed yield
Umbel per plant
2020
06
21
227
240
https://agry.um.ac.ir/article_37473_5eabfb18fc1fd701611787c54ba6465b.pdf
Journal Of Agroecology
Journal Of Agroecology
2008-7713
2008-7713
1399
12
2
ارزیابی خصوصیات اکوفیزیولوژیکی در کشت مخلوط ردیفی بزرک (Linum usitatissimum L.) و نخود (Cicer arietinum L.) تحت تأثیر منابع کودی در شرایط دیم
سهیلا
اسدی
اسماعیل
رضائی چیانه
رضا
امیرنیا
بهمنظور بررسی اثر مدیریت تلفیقی حاصلخیزی و الگوی کاشت بر عملکرد کمی و کیفی نخود (Cicer arietinum L.) و بزرک (Linum usitatissimum L.) در شرایط دیم، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار درسال زراعی 96-1395 در مزرعهای واقع در استان آذربایجان غربی- شهرستان نقده بهاجرا در آمد. عامل الگوی کاشت در شش سطح شامل: کشت خالص نخود، کشت خالص بزرک، کشت مخلوط جایگزین با نسبت یک ردیف بزرک و یک ردیف نخود، کشت مخلوط ردیفی با نسبت دو ردیف بزرک و دو ردیف نخود، کشت مخلوط ردیفی با نسبت دو ردیف بزرک و چهار ردیف نخود، کشت مخلوط ردیفی با نسبت چهار ردیف بزرک و دو ردیف نخود، وکود در چهار سطح شامل: عدم کاربرد کود (شاهد)، 100% کود شیمیایی (دارای NPK)، کود زیستی (فسفاته بارور 2 + ازتو بارور 1 + پتا بارو2 + سولفوبارور -۱) و ورمیکمپوست (10 تن در هکتار) بود. صفات مورد مطالعه برای گیاه نخود و بزرک شامل کلروفیل a، کلروفیل b، کاروتنوئید، پرولین، قندهای محلول، نیتروژن، فسفر و پتاسیم، زیستتوده میکروبی خاک و تنفس میکروبی خاک بود. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار کلروفیل a (93/2 میلیگرم در گرم وزن تر برگ)، میزان کلروفیل b (59/1 میلیگرم بر گرم وزن تر برگ) و کاروتنوئید (59/1 میلیگرم بر گرم وزن تر برگ) نخود بهترتیب از تیمار یک ردیف نخود + یک ردیف بزرک و کشت چهار ردیف نخود + دو ردیف بزرک بهدست آمد، امّا بیشترین مقدار کلروفیل a (57/2 میلیگرم در گرم وزن تر برگ) بزرک از کشت مخلوط دو ردیف نخود + دو ردیف بزرک، کلروفیل b (41/1 میلیگرم در گرم وزن تر برگ) و کاروتنوئید (39/1 میلیگرم در گرم وزن تر برگ) بزرک مربوط به الگوی کشت چهار ردیف نخود + دو ردیف بزرک و کمترین مقدار از کشت خالص بهدست آمد. میزان پرولین و قندهای محلول در کشت خالص بالاتر از کشت مخلوط مشاهده گردید. در بین تیمارهای کودی بیشترین میزان رنگیزههای فتوسنتزی هر دو گونه نخود و بزرک از تیمار ورمیکمپوست و کمترین میزان پرولین و قندهای محلول از عدم مصرف کود حاصل شد. بیشترین درصد نیتروژن، فسفر و پتاسیم دانه هر دو گونه نخود و بزرک در کشت مخلوط بالاتر از کشت خالص بود. در بین تیمارهای کودی، بیشترین درصد نیتروژن، فسفر و پتاسیم دانه هر دو گونه از کود ورمیکمپوست بهدست آمد. همچنین، استفاده از کشت مخلوط منجر به افزایش تنفس و زیستتوده میکروبی خاک گردید. نتایج بهدست آمده از این آزمایش نشان داد که استفاده از الگوهای مختلف کشت مخلوط و منابع کودی بهخصوص ورمیکمپوست توانست اثرات منفی کمبود آب در شرایط دیم را کاهش و فعالیتهای بیولوژی خاک را افزایش دهد که میتواند به نوبه خود موجب بهبود چرخش عناصر غذایی و حاصلخیزی خاک گردد.
Biofertilizer
Nutrients
Proline
Soil microbial respiration
Soil microbial biomass
2020
06
21
241
264
https://agry.um.ac.ir/article_37479_d6d1e8afc9366ee097c7032fb0d9edc5.pdf
Journal Of Agroecology
Journal Of Agroecology
2008-7713
2008-7713
1399
12
2
ارزیابی توانایی بالقوه ترسیب کربن اندامهای هوایی و زیرزمینی و پتانسیل گرمایش جهانی گندم (Triticum aestivum L.) در استان خراسان رضوی
عبداله
ملافیلابی
جواد
شباهنگ
بهمنظور تعیین خصوصیات خاک و توانایی بالقوه ترسیب کربن اندامهای هوایی و زیرزمینی گندم (Triticum aestivum L.)، نمونهبرداری بهروش تصادفی سیستماتیک از پنج نقطه در 25 مزرعه در استان خراسان رضوی در سالهای 1395 و 1396 در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. برای تعیین ضرایب تبدیل ترسیب کربن در اندامهای هوایی و زیرزمینی شامل سنبله، ساقه، برگ و ریشه از روش احتراق استفاده شد. میزان انتشار گازهای گلخانهای شامل 2CO، O2N و 4CH با استفاده از ضرایب انتشار محاسبه شد. نتایج نشان داد که میانگین محتوی کربن آلی، نیتروژن کل، فسفر قابل دسترس، پتاسیم قابل دسترس، وزن مخصوص ظاهری، اسیدیته و هدایت الکتریکی خاک مزارع گندم بهترتیب 98/0 درصد، 022/0 درصد، 07/27 پیپیام، 32/341 پیپیام، 37/1 گرم بر سانتیمتر مکعب، 81/7 و 42/1 دسیزیمنس بر متر تعیین شد. بالاترین و پایینترین ضریب تبدیل بهترتیب برای سنبله + دانه (0/52 درصد) و ریشه (99/31 درصد) بهدست آمد. مجموع توان بالقوه ترسیب کربن اندامهای هوایی و زیرزمینی برابر با 25/8 تن در هکتار تعیین گردید که بیشترین و کمترین میزان بهترتیب برای ساقه و ریشه با 28/4 و 35/0 تن در هکتار حاصل گردید. مجموع پتانسیل گرمایش جهانی گندم بهازای نهادههای مصرفی و عملیات زراعی 86/8884 کیلوگرم معادل 2CO بهازای یک تن دانه محاسبه گردید که بیشترین میزان با 24/8092 کیلوگرم معادل 2CO بهازای یک تن دانه به سوختهای فسیلی اختصاص داشت.
Conversion coefficient
Carbon sequestration
Global warming potential
Sustainable Management
2020
06
21
265
279
https://agry.um.ac.ir/article_37484_c3c9fc11159c565de0ba61e3853e0adc.pdf
Journal Of Agroecology
Journal Of Agroecology
2008-7713
2008-7713
1399
12
2
بررسی اثر آبیاری تناوبی و مقادیر مختلف کود نیتروژن بر حجم آب و رشد و شاخصهای رشدی گیاه برنج (Oryza sativa L.) (رقم هاشمی) در شرایط آبوهوایی گیلان
کاوه
سبک رو فومنی
سید علیرضا
ولدآبادی
مسعود
کاووسی
حمید رضا
ذاکرین
محمدرضا
یزدانی
بهمنظور بررسی اثر آبیاری تناوبی و مقادیر مختلف کود نیتروژن بر سرعت رشد و شاخصهای رشدی گیاه برنج (Oryza sativa L.) رقم هاشمی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات برنج استان گیلان در دو سال زراعی 94- 1393 و 95- 1394 بهصورت آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بهاجرا درآمد. عامل اصلی آزمایش شامل آبیاری تناوبی در پنج سطح (آبیاری روزانه بهصورت غرقاب (شاهد) دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان 5، 8، 10 و 15 روز یکبار) و عامل فرعی شامل کود نیتروژن با شش سطح (0، 30، 45، 60، 75 و90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) بودند. نتایج نشان داد که اثر متقابل آبیاری و مقادیر مختلف کود نیتروژن بر صفات وزن خشک برگ، ساقه و کل، شاخص سطح برگ و سرعت جذب خالص در سطح احتمال یک درصد معنیدار شدند. همچنین CGR در عامل آبیاری در سطح احتمال یک درصد معنیدار شد. در بین سطوح آبیاری، آبیاری هر روزه بیشترین سطح برگ و سرعت رشد محصول را دارا بود. نتایج بهدست آمده نشان داد که در شرایط تنش کم (آبیاری هر روزه و 5 روزه) با توجه به اختلاف کم معنیدار بین مقدار کود نیتروژن 75 و 90 کیلوگرم در هکتار، با در نظر گرفتن مشکلات زیستمحیطی و اجتناب از آلایندگی و کاهش هزینهها در اراضی شالیزاری مقدار 75 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره را میتوان توصیه نمود. امّا در تنش زیاد مقدار کود 90 کیلوگرم در هکتار شرایط بهتری را ایجاد کرد. آبیاری هر روزه و 90 کیلوگرم کود نیتروژن با 6663 مترمکعب در هکتار بیشترین بهرهوری آب مصرفی و آبیاری 15 روزه و صفر کیلوگرم کود نیتروژن (4691 مترمکعب در هکتار) کمترین را داشتند. بر این اساس، به نظر میرسد مصرف کود نیتروژن با قابلیت رهاسازی آهسته و انتخاب روش مناسب آبیاری باعث بهبود عملکرد میگردد. با توجه به نتایج میتوان بیان کرد که مناسبترین روش آبیاری، آبیاری با فاصله 5 روزه میباشد، چون با مقدار آب مصرفی کمتر نسبت به آبیاری هر روزه عملکرد دانه بالاتری بهدست آمدمیتوان آن را بهعنوان راهکارهای مدیریتی برای تولید پایدار این گیاه مدنظر قرار داد که این امر بهویژه در شرایط محدودیت آب و با توجه به اهمیت این گیاه میتواند نقش بسزایی در بهبود کاهش نیاز آبی، بهرهوری آب و امنیت غذایی ایفا نماید.
Food security
Slow release fertilizers
Bio-environment
Sustainable production
Water scarcity
2020
06
21
281
298
https://agry.um.ac.ir/article_37490_74d2e5d91585a489ce006dd51f1696ad.pdf
Journal Of Agroecology
Journal Of Agroecology
2008-7713
2008-7713
1399
12
2
تأثیر سیستمهای مختلف خاکورزی و بقایای گیاهی بر عملکرد گندم(Triticum aestivum L.) و خصوصیات فیزیکی خاک در تناوب آیش- گندم در شرایط دیم
علیرضا
کوچکی
مهدی
نصیری محلاتی
جواد
عظیم زاده
بهمنظور بررسی اثر سیستمهای مختلف خاکورزی و مدیریت بقایای گیاهی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم (Triticum aestivum L.) در تناوب آیش گندم دیم، آزمایشی بهصورت کرتهای نواری، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار در دو سال زراعی 93-1392 و 94-1393 در شهرستان شیروان اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل خاکورزی و مدیریت بقایای گیاهی بود. سطوح خاکورزی عبارت بودند از، بدون خاکورزی، خاکورزی با گاوآهن قلمی، خاکورزی با گاوآهن پنجهغازی و برگرداندار. سطوح بقایای گیاهی شامل نگهداری هفت تن بقایا در هکتار، 5/3 تن بقایا در هکتار و بدون بقایا بود. نتایج آزمایش نشان داد که وزن مخصوص ظاهری در عمق 10 تا 20 سانتیمتری خاک در مقایسه با عمق صفر تا 10 سانتیمتری افزایش یافت. تخلخل خاک از روندی برخلاف وزن مخصوص ظاهری خاک تبعیت نمود. نگهداری بقایای گیاهی موجب کاهش وزن مخصوص ظاهری و افزایش رطوبت خاک شد. خاکورزی با گاوآهن برگرداندار در تمام سطوح بقایای گیاهی کمترین وزن خشک علفهای هرز را در مقایسه با سایر تیمارها دارا بود. بیشترین مقدار خاکدانههای بزرگتر از نیم میلیمتر و کمترین مقدار خاکدانههای کوچکتر از نیم میلیمتر در سیستم خاکورزی با گاوآهن برگرداندار مشاهده شد. عملکرد دانه و زیستتوده در سیستم خاکورزی با گاوآهن برگرداندار در مقایسه با سایر سیستمهای خاکورزی بیشتر بود.
Conservation tillage
Moldboard plow
plant residue
soil aggregation
Soil Moisture
Sustainable agriculture
2020
06
21
299
317
https://agry.um.ac.ir/article_37496_6fc1e150ad6cacb76f242a219523fc32.pdf
Journal Of Agroecology
Journal Of Agroecology
2008-7713
2008-7713
1399
12
2
بررسی روند تغییرات دمایی و اثرات آن بر طول دوره پر شدن دانه و پتانسیل عملکرد گندم (Triticum aestivum L.) در مناطق مختلف ایران در طی یک دوره 20 ساله (91-1371
رضا
عباسی علی کمر
مهدی
نصیری محلاتی
علیرضا
کوچکی
میانگین دمای سطحی زمین در طی 30 سال گذشته در طی هر دهه 2/0 درجه سانتیگراد افزایش داشته است. ایران نیز از این گرمایش جهانی به دور نبوده و اثرات آن در نقاط مختلف کشور مشهود میباشد. این تغییرات دما اثرات زیادی بر دورههای رشدگیاهان دارد و به تبع آن تولید گیاهان زراعی را نیز تحت تأثیر قرار میدهد. در این پژوهش روند تغییرات دمای 18 شهر از چهار ناحیه اقلیمی (خزری، گرم، معتدل و سردسیر) در طی 20 سال گذشته (91- 1371) مورد مطالعه قرار گرفت و با استفاده از مدل شبیهسازی WOFOST مراحل گلدهی و رسیدگی گندم آبی (Triticum aestivum L.) در هر منطقه مشخص شد. سپس تغییرات مراحل گلدهی و رسیدگی و همچنین عملکرد گندم و رابطه آنها با دما در هر ناحیه بررسی شد. نتایج نشان داد که در طی سالهای مورد مطالعه، در تمامی 18 شهر کشور، دمای میانگین سالانه افزایش یافت که در آن اردبیل بیشترین شدت افزایش دما (159/0 درجه سانتیگراد بهازای هر سال) و پارسآباد مغان کمترین شدت افزایش دما (066/0 درجه سانتیگراد بهازای هر سال) را نشان داد. واسنجی و تغییرات پارامترهای مدل WOFOST بر اساس دادههای واقعی و صحتسنجی مدل با RMSE% و آزمون شیب خط رگرسیون برای شهرهای منتخب هر ناحیه اقلیمی انجام شد. نتایج نشان داد که این مدل با دقت بالایی قادر به تخمین مراحل گلدهی و رسیدگی گندم بود. در مناطق گرم و مرطوب خزری افزایش دمای میانگین سالانه، با شدت کمی طول دوره پر شدن و عملکرد دانه را افزایش داده که احتمالاً بهدلیل اثرات تعدیلی رطوبت هوا در این مناطق بوده است. امّا در مناطق گرم و خشک جنوب و مرکز ایران افزایش دما بهتدریج با ایجاد تنش در دوره رسیدگی دانه منجر به کاهش طول دوره پر شدن دانه و کاهش عملکرد گندم شده است. در مناطق معتدل نیز با افزایش دما، کاهش طول دوره پر شدن و عملکرد دانه گندم مشهود بود. با افزایش دمای میانگین سالانه در مناطق سردسیر، طول دوره پر شدن دانه افزایش یافته که دلیل آن احتمالاً عدم برخورد ابتدای دوره زایشی با سرمای خسارتزا بوده است و قرار گرفتن دوره پر شدن دانه در محدوده دمایی مناسب در این نواحی منجر به افزایش عملکرد شده است. میانگین عملکرد پتانسیل گندم با در نظر گرفتن سهم شهرهای مورد مطالعه از تولید کل کشور در طی یک دهه (81-1371) بهمیزان 8/1% و در طی دو دهه (91- 1371) بهمیزان 28/3 % کاهش داشته است.
Climate change
Global warming
Regression
simulation
WOFOST
2020
06
21
319
343
https://agry.um.ac.ir/article_37499_b14611417fbf7350dd278ce3d38b2b1b.pdf
Journal Of Agroecology
Journal Of Agroecology
2008-7713
2008-7713
1399
12
2
ارزیابی پایداری عملکرد دانه لاینهای امیدبخش گندم دوروم(Triticum turgidum L. var. durum) در مناطق معتدل ایران
علی اکبر
مویدی
توحید
نجفی میرک
مجید
طاهریان
شهریار
ساسانی
داوود
امین آزرم
مطالعه اثر متقابل ژنوتیپ× محیط و پایداری عملکرد دانه ارقام در شرایط محیطی مختلف از اهمیت ویژهای در برنامههای بهنژادی گندم (Triticum aestivum L.) برخوردار است. بهمنظور مطالعه سازگاری و پایداری لاینهای امیدبخش گندم دوروم، آزمایشی با تعداد 18 لاین بههمراه دو رقم شاهد (گندم دوروم هانا و نان پارسی) به مدت دوسال زراعی (96-1395 و 97-1396) در چهار ایستگاه تحقیقاتی (کرج، کرمانشاه، نیشابور و اصفهان) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب دادهها نشان داد که حدود 70 درصد از کل تغییرات مربوط به اثر محیط، 7/1 درصد مربوط به اثر ژنوتیپ و 5/13 درصد مربوط به اثر متقابل ژنوتیپ×محیط بود. بررسی بایپلات چندضلعی منجر به شناسایی ژنوتیپهای مناسب در هر مکان شد. محیط کرج به شرایط محیط ایدهآل نزدیک بود. بررسی همزمان پایداری و عملکرد ژنوتیپها با استفاده از بایپلات مختصات محیط متوسط نشان داد که ژنوتیپهای G2، G1 و G18 جزء ژنوتیپهای برتراز نظرعملکرد و پایداری بالا بودند. نتایج نشان داد که لاین G18 میتواند در قیاس با رقم شاهد هانا (G1) به عنوان لاین امیدبخش مطلوب از نظر عملکرد و پایداری در نظر گرفته شود و به عنوان لاین مناسب جهت معرفی در اقلیم معتدل کشور مورد توجه قرار گیرد.
Genotype × Environment Interaction
GGE biplot
Sustainability
Superior Genotype
2020
06
21
345
358
https://agry.um.ac.ir/article_37506_b5e58521e99c438f40c0134dce8564b0.pdf