TY - JOUR ID - 37804 TI - اثر شدت عملیات خاک‌ورزی و سطوح نیتروژن بر روی برخی از ویژگی‏های خاک در تناوب زراعی ذرت-کلزا-ذرت JO - بوم شناسی کشاورزی JA - AGRY LA - fa SN - 2008-7713 AU - معین الدینی, سید شهاب الدین AU - کوچکی, علیرضا AU - نصیری محلاتی, مهدی AU - برزوئی, اعظم AD - گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران. AD - پژوهشکده کشاورزی هسته‌ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای، کرج، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 13 IS - 4 SP - 619 EP - 630 KW - خاک‎ورزی حداقل KW - کربن‏ آلی خاک KW - نیتروژن خاک KW - وزن مخصوص ظاهری DO - 10.22067/jag.v1i1.45219 N2 - این پژوهش به‌منظور ارزیابی تأثیر عملیات خاک‌ورزی و سطوح نیتروژن بر روی اسیدیته خاک، وزن مخصوص ظاهری، کربن‏آلی خاک، نیتروژن کل، پتاسیم قابل ‏تبادل و فسفر قابل جذب در تناوب زراعی ذرت- کلزا-ذرت به‌صورت کرت‏های خرد‏ شده در قالب طرح پایه بلوک‏‏های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی بخش تحقیقات کشاورزی هسته‏ای سازمان انرژی اتمی ایران در دو سال زراعی (92-1391و 93-1392) انجام پذیرفت. کرت‏های اصلی شامل شخم رایج (گاو‏آهن برگردان‏دار، گاو‏آهن روتاری و ماله) و شخم حداقل (دیسک) و کرت‏های فرعی شامل چهار سطح کود نیتروژن (صفر، 150،50 و 250 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) بود. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که عملیات خاک‌ورزی در کوتاه مدت (دو سال) تأثیر معنی‏داری بر روی افزایش و یا کاهش میزان کربن آلی خاک نداشت و همچنین اسیدیته خاک، وزن مخصوص ظاهری و میزان نیتروژن کل، پتاسیم قابل ‏تبادل و فسفر قابل جذب در خاک نیز در این آزمایش تحت تأثیر عملیات خاک‌ورزی قرار نگرفتند. سطوح نیتروژن تأثیر معنی‏داری (05/0P≤) بر روی وزن مخصوص ظاهری، میزان نیتروژن کل، پتاسیم قابل‏ تبادل و فسفر قابل جذب در خاک داشت. کمترین وزن مخصوص ظاهری برای تیمار 250 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به‌دست آمد. بیشترین میزان نیتروژن کل مربوط به سطوح نیتروژن 250 و 150کیلوگرم در هکتار به‌ترتیب 1036 و 968 میلی‏گرم در کیلوگرم بود. افزایش سطوح نیتروژن باعث کاهش پتاسیم‏ قابل ‏تبادل و همچنین کاهش فسفر قابل‏ جذب در خاک شد به‌طوری‌که کمترین میزان پتاسیم قابل ‏تبادل برای سطوح نیتروژن 250 و 150 کیلوگرم در هکتار به‌ترتیب 127 و 130 میلی‏گرم بر کیلوگرم و میزان فسفر قابل جذب برای این دو تیمار به‌ترتیب 43/13 و 24/14 میلی‏گرم بر کیلوگرم به‌دست آمد. افزایش سطوح نیتروژن به‌واسطه بهبود و افزایش رشد و نمو گیاهان زراعی، افزایش میزان جذب دو عنصر پتاسیم و فسفر به‌وسیله گیاه را به همراه دارد و متعاقباً میزان پتاسیم‏قابل تبادل و فسفر قابل جذب در خاک کاهش می‏یابد. افزایش رشد ریشه گیاهان زراعی نیز در نتیجه افزایش سطوح نیتروژن باعث کاهش وزن مخصوص ظاهری می‏شود. بر اساس نتایج به‌دست آمده به نظر می‏رسد برای مطالعه اثر عملیات خاک‌ورزی بر روی کربن‏آلی و وزن مخصوص ظاهری خاک به بازه زمانی بلند‏تری نیاز باشد. UR - https://agry.um.ac.ir/article_37804.html L1 - https://agry.um.ac.ir/article_37804_1a78daa1ad4c495be9ead39aebb86583.pdf ER -